Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PRZEPROWADZKISTOLIC
11
Dawnastolicapozostałamiastemrelatywniesilnym,awięcznielubianymprzez
komunistów.NajwiększeczystkidotknęłyLeningrad.Blokadarównieżprzyczy-
niłasiędoosłabieniatamtejszejspołeczności.Stalinnajpewniejplanowałdalsze
czystkiwLeningradzienaokrespowojenny7.
ZupełniewspółcześnieKazachstan,niepodległyod1991r.,przeniósłstoli-
cęzAłmaAtydoAstany(nazwaznaczy„stolica”).Ukazwsprawieprzeniesie-
niaprezydentNursułtanNazarbajewpodpisałw1994r.Miastojeststolicąod
1998r.,wtymżerokuuzyskałoteżnazwę„Astana”.Niebyłtonowyośrodek.
WpierwfunkcjonowałjakoAkmolińsk,anastępniejakoCelinograd–stanowią-
cycentrumrealizacjibardzowoluntarystycznegoprogramuzagospodarowania
ZiemDziewiczych(celiny),wylansowanegoprzezChruszczowaw1954r.Wra-
machkazachizacjimiastootrzymałopoczątkowonazwę„Akmoła”–mającąróż-
neodcienieznaczeniowe,alewedługoficjalnejwykładninawiązującądobieli
produktówhodowli.
Ideaprzenosinkazachskiejstolicypojawiłasięjeszczezaczasówradzieckich,
aleMoskwajejniepodjęła.Dziśnowastolicaliczyponad700tys.mieszkańców.
Jestpołożonacentralnie,podczasgdydawnależałanaobrzeżu,niedalekogra-
nicyzChinami.PrzezswepołożenieAstanamaprzeciwdziałaćtendencjomod-
środkowym,wtymkierującymsiękuRosji,mogącymwzbudzaćniepokójzra-
cjimasykazachskichRosjan.Dziękicentralnejlokalizacjistolicamaprzekreślić
wewnętrznepodziałyKazachstanu–geograficzneiludnościowe.
IstotnąprzesłankąprzenosinbyłomyślenieprezydentawkategoriachEurazji.
WjegoplanachKazachstanmabyćpomostemmiędzyWschodemaZachodem,
synteząjednegoidrugiego.Astanajestprzedstawianajakosercenietylko
Kazachstanu,lecztakżeEurazji.Mapokazywaćkrajjakoszczęśliwyibogaty.
Centralnepołożeniemateżsprzyjaćrozwojowi.Jestfragmentem(podstawo-
wym!)ideiprezydenta,występującegowrolireformatoraorazpolitykaprowa-
dzącegodorozwoju–napodobieństwoPiotraWielkiegowRosji.Hasłorozwo-
jumiastaczynisięrównoważnikiemhasłarozwojuKazachstanu,postępującego
własną,oryginalnądrogą.Miastomabyćjejsymbolem.Nowastolicamiaławy-
rażaćodrzuceniesowieckiegomodelurozwoju.Jestdyskusyjne,czyrzeczywi-
ściezrywałaznim.Projektmiałcharakterniecoradzieckiprzezgigantomanię,fa-
raońskość,najpewniejzainspirowanieprezydentaprzykłademPetersburga(choć
oczywiściemożnateżmówićoprzykładzieBrasilii).
MiastozaplanowałjapońskiarchitektKiseKurokawa.Budowle,planowanem.in.
przezNormanaFostera,miałynawiązywaćdokazachskichtradycji.Zbudowano
gigantycznąjurtęzeszkła.Takżewieżę,nawiązującądolegendarnegodrzewa,pod
którymjakobywalczążycieiśmierć.Jegokorzeniesięgająświatapodziemnego,
pieńsytuujesięwświecieziemskim,akoronawniebieskim.Todrzeworośniesiłą
korzenihistorycznych,kuszczęściu.Reprezentującajewieżamabyćsymbolem
Kazachstanu.Świętyptakcorokuznosijajo,pożeraneprzezsmokanadole–co
7Dziękuję(niestetypośmiertnie)prof.PawłowiWieczorkiewiczowizaprzedyskutowaniero-
syjskiegowątkuniniejszegoartykułu.
