Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
AnnaKwaśniewska
gia,antropologia,etnologia)2.WdokumentachUNESCOtakżewyodrębniono
dziedzictwomaterialne(ruchomeinieruchome)iniematerialne(przekazywane
drogąprzekazuustnego)3.
Ponaddwiedekadytemuwnaukachspołecznychnastąpiłkrytycznyzwrot
wbadaniachnaddziedzictwem,wwynikuktóregozaczętopatrzećnaniejako
nazjawiskokonstruowanespołecznie.Wujęciukonstruktywistycznymtraktowa-
nejestonojakodynamiczny,zmiennywczasieprocesuzależnionyodpozycji
społecznej,pochodzenia,aletakżeodsytuacjipolitycznejczyhistorycznej4.
Dziedzictwokulturoweniejestustalonymzbioremelementówkulturowycharbi-
tralnieuznanychzaistotneicennezpunktuwidzeniahistoriiczyelit,leczstano-
wizmiennywczasiekonstruktspołeczny.Jestprzedmiotemdyskursuikreacji,
wktórychuczestniczązarównoelity,jakiaktorzyspołeczni.
Wprocesiekonstrukcjidziedzictwaprzyjmujesięto,cozostałouznaneza
ważneiznaczącedlatożsamościgrupy,odrzucazaśwszystko,conieprzystaje
doautoportretugrupywdanymczasie1zarównoartefakty(np.strój,sprzęty),
jakiwzorcezachowańoraznormymoralne.
Wspołeczeństwie(po)nowoczesnymdziedzictwokulturowejestprzedmio-
temsporów,refleksji,podlegaselekcjiizmianom.Ilustracjązmianzachodzących
wsferzekulturowegokonstruowaniaprzeszłościorazwpolitycetożsamościjest
wprowadzonaw2011rokuzmiananazwyKrajowegoOśrodkaBadańiDoku-
mentacjiZabytkówwWarszawienaNarodowyInstytutDziedzictwa(NID).
NastąpiłotoporatyfikowaniuprzezPolskęw2010rokuKonwencjiUNESCO
wsprawieochronyniematerialnegodziedzictwakulturowego.
NIDopracowałnową,rozszerzonądefinicjędziedzictwakulturowego:
Stanowiono[dziedzictwokulturowe]dorobekmaterialnyiduchowypoprzednichpokoleń,jak
równieżdorobeknaszychczasów.Oznaczawartość1materialnąlubniematerialną1przekazaną
przezprzodkówiokreślającąnasząkulturę.Zawierawsobiewszystkieskutkiśrodowiskowewyni-
kającezinterakcjipomiędzyludźmiaotoczeniemnaprzestrzenidziejów5.
Zajmującsięzagadnieniemdziedzictwakulturowego,niemożnapominąć
kwestiitradycji,gdyż1zdaniemwielubadaczy1tradycjajestsynonimemdzie-
dzictwa6.PiotrSztompkazatradycjęuznajetowszystko,cozostałozprze-
szłości,jednakzwiązekmiędzyprzeszłościąawspółczesnościąniemusibyć
ścisły.Jejznaczeniewynikam.in.ztego,żenadajetakiepożądanespołecznie
2K.Olechnicki,P.Załęcki:Słowniksocjologiczny.Toruń1997,s.229.
3http://www.unseco.pl/kultura-dziedzictwokulturowe[datadostępu25VI2013].
4M.Lubaś:Wprowadzenie.Tradycjaazmianaspołeczna.W:Tworzenieiodtwarzaniekultu-
ry.Red.G.Kubica,M.Lubaś.Kraków2008,s.15inast.
5http/www.nid/idm,316,dziedzictwo-kulturowe[datadostępu25VI2013].
6Zob.Słowniketnologiczny.Terminyogólne.Red.Z.Staszczak.Warszawa1Poznań1987,
s.3531358.nTradycja”indziedzictwokulturowe”sątamtraktowanejakosynonimy.
