Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Isotautworuwbadaniachfilozoficnych
Atomizmlogicny:BerrandRussell,
LudwigWittgensein
BerrandRussell(1872-1970),angielskiflozof,logikimatematyk,wdzie-
lePrincipiaMathematicanapisanymwrazzA.N.Whiteheadem(1861-1947)
sformułowałtezę,żelogika¶anowipod¶awęmatematyki:anowiskoto
zyskałomianologicyzmu32.
Zajmującsięsemantycnymiasektamirozróżnieniamiędzyznaceniem
iodniesieniem,rozwiązałzadawnionyproblemflozofcny,tworącsłyn-
nąnteoriędeskrypcjiokreślonych”
.Stosujesięją,byroz¶rygnąć,cydane
zdanieje¶prawdziwe,cyfałszywewprypadku,gdyniemaonożadnych
odniesień.PomysłowerozwiązanieRussellapolegana¶wierdzeniu,żeta-
kiezdaniasądeskrypcjamizłożonymizpołąconychzesobąodrębnych
twierdzeń:poddajemyjeanalizieijeśliktóreśznichje¶fałszywe,towtedy
całezdanieje¶fałszywe.
Teoriadeskrypcjiokreślonychpokazująca,jakmożnasensowniemówić
orecach,któreniei¶nieją,¶ałasię¶andardowymnarędziemanalizy
logicnej33.Maonaklucoweznaceniedlatych,którychposzukiwania
wdziedzinieflozofijęzykaopierająsięnateoriachznacenia¶arających
sięu¶alićesencjonalnezwiązkipomiędzyznaceniemposzcególnychsłów
akonkretnymipredmiotamiświatazewnętrnego34.
Zkoleiau¶riackiflozofLudwigWittgen¶ein(1889-1951)wswymdziele
Traktatlogicno-filozoficny(1922)35analizujerelacjemiędzyjęzykiem,my-
śląirecywi¶ością.Językje¶percypowanąformąmyśli,powiązanązre-
cywi¶ościązapośrednictwemlogicnej¶ruktury(formy).Wittgen¶einza
Fregemtwierdził,żeznaceniewypowiedzijęzykowejmusibyćzdetermino-
wanepreznaturęświata,boinacejsensdanejwypowiedzibyłbymgli¶y
iniejednoznacny.FilozofpocątkowozgadzałsięzRussellem,żezarówno
język,jakiświatnależyrozumiećwkategoriachposzcególnychcęściskła-
dowych,cylifaktówatomowych.Potemjednakdoszedłdowniosku,że
pod¶awowa¶rukturalogicnadanegozdaniamusidokładnieodzwiercie-
dlaći¶otowąrukturęświata.Tanobrazowateoriajęzyka”Wittgen¶eina
głosi,żezdaniasąpred¶awieniami(obrazami)możliwych¶anówrecy.
Aponieważporądeklogicnyje¶koniecnymwarunkiemsensu,flozof
uznał,żecodziennyjęzykniemożebyćlogicnieniedoskonały,jakuważali
FregeiRussell.Preciwnie,językje¶uporądkowanyilogicnywłaśnie
32
Zob.G.Durozoi,A.Roussel,Filozofia.Słownik…,s.240-241.
33
Więcej:R.H.Popkin,A.Stroll,Filozofia…,s.477-486.
34
P
.Stokes,100największychfilozofów…,s.179-180.
35
L.J.Wittgen¶ein,Tractatuslogico-philosophicus...
40