Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
⎯CzęśćI.WPROWADZENIE⎯
zd.2stanowił:ΠKościółiinnezwiązkiwyznaniowemogąswobodniewy-
pełniaćswojefunkcjereligijne”.Konstytucjanieokreślałajednak,conależy
rozumiećpodpojęciemfunkcjireligijnych.Kataloguprawnieńwynikający
zeswobodywykonywaniafunkcjireligijnych,ichzakresigranice,bliżej
określonyzostałprzezprzepisyustawodawstwazwykłego.Wpraktyce
władzepaństwowestarałysięsprowadzićdziałalnośćKościoładosprawo-
waniajedyniefunkcjiczystoliturgicznychiwyeliminowaćzjegosferydziała-
niawszelkąaktywnośćoświatową,wychowawczączycharytatywną.Także
ograniczeniaswobodywypełnianiafunkcjireligijnychprzezKościółiinne
związkiwyznaniowezostałyjedynieczęściowookreśloneprzezprzepisy
konstytucyjne.Szczegółowyzakrestychograniczeńznalazłsięwprzepisach
kodeksukarnegoorazinnychustawregulującychposzczególnekwestie
wyznaniowe.
Artykuł70ust.2zd.1Konstytucjistanowił,żeΠKościółjestoddzie-
lonyodpaństwa”.TymstwierdzeniemSejmUstawodawczypodniósłsys-
temrozdziałuKościołaodpaństwadorangizasadyustrojuPolskiejRzeczy-
pospolitejLudowej.JakzauważyłE.Grzelak:ΠKonstytucja[...]a)potwierdzi-
łaprawnopolitycznedokonaniawładzpaństwowychwzakresielaicyzacji
państwaiprawa,[...]c)stworzyłapodstawękonstytucyjnądodalszychroz-
strzygnięćzmierzającychwkierunkupełnejlaicyzacjiżyciapublicznego”42.
WczasiepracnadKonstytucjąwskazywano,żewprowadzenierozdziału
państwaiKościołajestnajlepszągwarancjązapewnieniawolnościreligijnej,
azapisaniewKonstytucjitejzasadyjestnadrobieniemcywilizacyjnych
opóźnieńwstosunkudoinnychpaństwEuropy.Takąopinięprezentowali
teżautorzyopracowańzzakresuprawawyznaniowegopowstających
wokresiePRL43.Zauważyćtrzeba,iżzasadęrozdziałuzadeklarowaną
wKonstytucjiz1952r.cechowałwysokistopieńabstrakcyjności.Konsty-
tucjaniewskazywałażadnychwynikającychztejregułyzasad,takdla
organizacjiidziałalnościpaństwa,jakidlazwiązkówwyznaniowych.Jak
stwierdziłM.Pietrzak:ΠUstawodawstwowyznanioweniezostałotymsa-
mymskrępowaneżadnymidyrektywamiszczegółowymi,dotyczącymi
42E.Grzelak,Zproblematykirozdziałukościołaodpaństwa,Warszawa1980,s.85.
43E.Grzelakstwierdzałm.in.i„Historycznierzeczbiorąc,systemrozdziałukościołaodpaństwaokazałsię
wdobie[...]rewolucjisocjalistycznej,elementemspołecznieipolitycznieniezbędnym.Warunkowałonszyb-
szyrozwójprzemianspołecznych,politycznychiekonomicznych,determinowałdalszypostępirozwójnowo-
czesnejmyślispołecznejorazdemokratyzacjężyciaspołecznegoipolitycznego.Uwalniałbowiemstosunki
imyślspołecznąoddominacjikościelnej.Łamałgłównąpodporęustrojufeudalnego,którauświęcałago
boskimpochodzeniem”;E.Grzelak,Zproblematykistosunkupaństwadokościoła,Warszawa1973,s.75.
18
