Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
CELESTRATEGIIAMERYKAŃSKIEJ
gospodarcządokładniewtakisposób26.Strategiataniejestteż
szczególniewyjątkowa.Dziękiswojejwysokiejatrakcyjnościiwe-
wnętrznejlogicejestonatypowymelementemzachowaniazarów-
noaspirującego,jakiustanowionegohegemona27.Wzasadziekaż-
dyaspirującyhegemonwhistoriipróbowałdążyćdoustanowienia
systemugospodarczegofaworyzującegotylkojego,abywzbogacić
się,utrzymaćswojądominacjęorazwyeliminowaćbądźosłabićpo-
tencjalnąkonkurencję.Przykładyobejmująblokadękontynentalną
Napoleona,unięcelnąimperialnychNiemiecorazStrefęWspólne-
goDobrobytuWielkiejAzjiWschodniejstworzonąprzezJaponię28.
StanyZjednoczonerównieżpróbowałyutworzyćstrefęekonomicz-
nąwAmerycePółnocnejiCentralnejpoprzeztakieprzedsięwzię-
ciajakniedawnopodpisanePółnocnoamerykańskieporozumienie
owolnymhandluczyumowaUSA–Meksyk–Kanada.
Pretendującyhegemon,takijakChiny,maconajmniejtrzypo-
wody,abystworzyćblokekonomicznyfaworyzującyjegowłasną
gospodarkęidyskryminującyamerykańską.Sąto:ekonomia,geo-
politykaistatus.
Popierwsze,przywódcyChinmogą–iwrzeczywistościwy-
dająsię–myśleć,żetakiblokjestnajsensowniejszymsposobem
26Zob.R.D.Blackwill,J.M.Harris,WarbyOtherMeans:GeoeconomicsandStatecraft,
BelknapPressofHarvardUniversityPress,Cambridge2016,s.93–128;M.Brun-
nermeier,R.Doshi,H.James,Beijing’sBismarckianGhosts:HowGreatPowersCom-
peteEconomically,„WashingtonQuarterly”2018,t.41,nr3,s.161–176;przegląd
obszernejoficjalnejieksperckiejliteraturynatentematzob.2019ReporttoCongress
oftheUS-ChinaEconomicandSecurityReviewCommission,OneHundredSixteenth
CongressiFirstSession,U.S.-ChinaEconomicandSecurityReviewCommission,
Washington,listopad2019,s.33–104,169–191.
27Zob.np.E.N.Lutwak,FromGeopoliticstoGeo-Economics:LogicofConflict,Gram-
marofCommerce,„NationalInterest”1990,nr20,s.17–23.Najnowszepracezob.
H.ChoerMoraes,M.Wigell,TheEmergenceofStrategicCapitalism:Geoeconomics,
CorporateStatecraftandtheRepurposingoftheGlobalEconomy,FHAWorkingPaper
Nr117,FinnishInstituteofInternationalAfairs,Helsinki,30września2020r.,
www.fiia.fi/en.
28Podstawykonceptualnetakichdążeńzob.R.Gilpin,U.S.PowerandMultina-
tionalCorporation:ThePoliticalEconomyofForeignDirectInvestment,BasicBooks,
NewYork1975,s.79–84;idem,WarandChangeinWorldPolitics,op.cit.,s.134–137;
E.F.Heckscher,TheContinentalSystem:AnEconomicInterpretation,ClarendonPress,
Oxford1922;J.Viner,TheCustomsUnionIssue,OxfordUniversityPress,NewYork
2014,s.125–126;I.Hata,ContinentalExpansion,1905-1941,w:P.Duns(red.),The
CambridgeHistoryofJapan.Vol.6,TheTwentiethCentury,CambridgeUniversityPress,
NewYork2005,s.299–302;M.Kaser,Comecon:IntegrationProblemsofthePlanned
Economies,OxfordUniversityPress,London1965.
