Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pionierzy.Abramowski,Wojciechowski,Mielczarski
33
początkuwspółtworzyłfrakcjęłączą-
cąideałysocjalistyczneipatriotycz-
ne.Wnastępnymrokuzostałwydalo-
nyzFrancjizaniebezpiecznądziałal-
nośćpolitycznąiosiedliłsięwAnglii,
gdziezetknąłsięztamtejszymruchem
robotniczymispółdzielczym—póź-
niejszymważnymźródłeminspiracji
jegodziałalności.Popewnymczasie
znów,nielegalnie,przyjechałdokraju
—częstowówczaspodróżował,prze-
StanisławWojciechowski,fotografia
portretowa(przed1926)
rzucającbrońinielegalnąprasę.Wraz
zJózefemPiłsudskim,zktórymbli-
skowspółpracował,redagowałorgan
PPS„Robotnik”,prowadziłtajnądru-
karnię.W1899ponowniewyjechał
zżonądoLondynu.DoPolskiwrócił
dziękiamnestiidladysydentów,ogło-
szonejwczasierewolucji1905roku.
Byłtorównieżmomentjegozerwania
zPPS.Wojciechowskinazjeździepa-
ryskimw1892roku(uznawanymza
symbolicznymomentpowstaniaPPS)przeciwstawiałsięstosowaniu
terroru,inspirowanegorosyjskimruchemrewolucyjnym.Zdecydowa-
nieopowiadałsięzawzmocnieniemprogramuniepodległościowego
przyszłejPPS.„Jasądziłem,żepartiasocjalistycznajestpartiąpro-
letariatu,aobokniejjestmiejscedlapartiipatriotycznej,skupiającej
teelementy,któreniemogąpogodzićsięzsocjalizmem,alechcą
wyzwolićsięzjarzmarosyjskiego.Ztegopowodubyłemposądza-
nyowalenrodyzm,zwłaszczawnastępnymroku,kiedyprzebywając
wNiemczechpomogłemwdrukowaniuodezwLigiNarodowej”21.
WojciechowskiprzezwielelatdziałałwPPS,choćnieukrywałnie-
chęcidomarksistowskiejfrakcjiwpartii.RozczarowaniePPSprzyszło
podczasrewolucji1905roku.Wojciechowskiwrazzfrakcją„starych”
zachowywałdystanswobecakcjistrajkowejnaziemiachpolskichili-
czyłnajejzatrzymanie.PodobniejakPiłsudskiemuigrupiestarszych
21Tamże,s.51.
