Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Problemygospodarczewspó³czesności
13
narodowekoncernystarająsięzdobywaćnarynkachpozycjęmonopolistycz-
nąlubprzynajmniejoligopolistyczną.Poprzezfuzjeiprzejmowaniekon-
kurentówzmierzajądozakwestionowaniaracjibytuładukonkurencyjne-
go,apośredniotakżewolnościorazodpowiedzialnościjednostekludzkich
wposzczególnychkrajachiwskaliświatowej.Krótkihoryzontczasowy,
rosnącaniepewnośćiryzykowprocesiegospodarowania,nierównoścido-
chodoweorazmajątkowe(szczególniedrastyczneprzykładytoAmeryka
ŁacińskaiAfryka)rozpowszechniająsięwskalimiędzynarodowejlubnawet
globalnej.Nasilająsięproblemyekologicznewspółczesnegoświata.Tenden-
cjeautodestrukcyjne,uruchomioneprzezdynamicznyrozwójgospodarki
światowejiogólnyprzyrostmaterialnegodobrobytu,stawiajądalszeistnie-
nieludzkościpodznakiemzapytania–zwłaszczawraziebrakusilnychczyn-
nikówimprzeciwdziałających5.
Wszystkorazempowodujenarastaniespołecznegozapotrzebowania
napolitykęgospodarcząujmującąrynekwramywyznaczoneprzezukształ-
towanyświadomieprzezorganywładzypolitycznejładgospodarczy.Paul
A.Samuelsonstwierdzawtymkontekście:„Kapitalizmpotrzebujereguł
gry.Niezbędnyjestwnimgodnyzaufaniasystemprawny”6.Wwymiarze
narodowymiponadnarodowymszansepowodzeniarokujejednaktylkopo-
litykaograniczającasiędokształtowaniastabilnychiogólnieobowiązują-
cychregułgrypodmiotówgospodarczych.Nienapotykaonabowiemwtak
wysokimstopniujakwszelkieformy,mniejlubbardziejbezpośrednichin-
gerencjiwprzebiegrynkowegoprocesugospodarowania,naanalizowaną
przezFriedrichaAugustavonHayekabarieręinformacyjną.Utrudniaona
–lubwręczuniemożliwia–konceptualizacjęiprowadzenieracjonalnejpo-
litykigospodarczej.Barieratapoleganaprzyjmowaniuprzezorganywła-
dzypolitycznejzałożeniaoposiadaniuwiedzyogospodarce,którawrze-
czywistościniejestdlanichdostępna.Wiedzętębowiemposiadająmi-
kroekonomicznepodmiotygospodarczeijednostkiludzkie,bezpośred-
niozaangażowanewprocesgospodarowania(wiedzazdecentralizowana)7.
Politykagospodarczaignorującabarieręinformacyjnąbazujenaarogancji
władzykrzewiącejniebezpiecznądlasiebieispołeczeństwailuzjęowłasnej
5Z.Sadowski,Wposzukiwaniudrogirozwoju.MyślioprzyszłościświataiPolski,PAN,Ko-
mitetPrognoz„Polska2000Plus”,Warszawa2006,s.15–31.
6DerMarkt...,op.cit.,s.153.
7F.A.vonHayek,DieAnmaßungvonWissen,„ORDO–JahrbuchfürOrdnungderWirt-
schaftundGesellschaft”,t.26,Lucius&Lucius,Stuttgart1975,s.12–21.
