Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Manifestzwierząt
17
uważam,żeczęstospotykająsięzbrakiemzrozumienia,ponieważludzie
intuicyjnieprzeczuwają,cosięznimiwiążeżuznanietego,cowidzimy
przednaszymioczamidoprowadziłobydoradykalnychzmianwsposobie
naszegożyciaipostępowania.Jesttotrudne,alenieniemożliweirobi-
liśmytojużwcześniej.Ważne,bypamiętać,żeludzie,którzypoczątkowo
postrzeganisąjakoskrajniiradykalniniezawszesąwbłędzie,takjaknie
jestbłędnysentymentalnystosunekdonatury,pieszczotliwemyślenie(fluffy
thinking).PoważninaukowcypoczątkowokpilizRachelCarsonpopublika-
cjijejMilczącejwiosny(SilentSpring),aleprzedstawioneprzezniądowody
iprognozynatematprzerażającychskutkówstosowaniapestycydówiin-
nychtoksynniestetyokazałysięprawdziwe;odtamtejporydokonaliśmy
wielkichzmianwnaszymżyciu,bychronićśrodowisko.Wielubadaczy
krytykowałoJaneGoodall,kiedyporazpierwszynadałaimięszympanso-
wi,któregoobserwowała;niewierzyli,żewidziała,jakDavidGreybeard
używaźdźbłatrawyjakonarzędziadowyławianiatermitów,dopókinie
pokazałaimnagraniaswojegoprzełomowegoodkrycia.Wewczesnych
latach60.poglądy,żezwierzęmaindywidualnąosobowość(uzasadniającą
nadanieimienia)imożestworzyćiwykorzystaćnarzędzia(doczego,jak
wierzono,zdolnyjesttylkoczłowiek)byłyheretyckie,szalone.Obydwasą
dziśpowszechneioczywiste.
Jestemwdobrymtowarzystwie,którewspieramniewprzekonaniu,że
zwierzęta,włączniezludźmi,sązzasadydobre.PsychologzUniwersytetu
KalifornijskiegowBerkeley,DacherKeltner(którytakżemieszkawmieście
częstokojarzonymzpieszczotliwymmyśleniem),dowodziwswojejksiążce
BorntoBeGood,żementalnośćwspółzawodnictwa,przetrwanianajsilniejsze-
go,tonieto,czymjesteśmy,aniczegopotrzebujemy,bywieśćdobreżycie.
Toniejestświatcałkowiciepoddanyzaciekłejrywalizacji.Byciemiłymido-
brymobejmujekulturowypluralizm,któryjestkoniecznościąwzróżnicowa-
nymiczęstotrudnymświecie,wktórymżyjemy.Wiemytakże,żewpływają
nanasdziałaniainnych.Kiedywidzimywspółczucie,jesteśmybardziej
skłonniprzyjąćwspółczującąpostawężmiłosierdzierodzimiłosierdzie,
dobreuczynkirodządobreuczynki.Ponadtootrzymujemyto,codajemy.
Jeśli,obokpokory,sercaimiłości,wnaszeżyciewpiszemywspółczucie
iproaktywność,możemyzarazićnimiinnych,atymsamymwygrzebaćsię
zgłębokichdołów,którewykopaliśmydlanaszychtowarzyszyzwierząt,dla
nassamychorazdlawysocezagrożonegoekosystemuZiemi.
Wiemytakże,żedobrzejestczućsiędobrym.Współpracujączinnymi
częstoprzepełniająnasciepłeuczucia.OstatniebadaniaJames’aRillinga
ijegowspółpracownikówobejmująceobrazowanieludzkiegomózgupoka-
zały,żewspółpracajestzwiązanazaktywacjąukładunagrody,wytwarza-
niemdopaminy.Kiedywspółpracujemynaszmózguwalniadopaminę,dając
namnatychmiastowąprzyjemnąodpowiedźiwzmacniajączachowanie.Jest
