Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
MarcBekoff
bogategożyciaemocjonalnego,raczejniżżjakczyniątoinniżudowad-
niać,żetakjest.Tojesttenaspektzmianyparadygmatu,któregosiędo-
magam;aspekt,wedlektóregonajbardziejflradykalne”stanowiskozostaje
podanewwątpliwość.
Niemniejjednakważnejest,abywciążbudzićwątpliwości.Niektórzy
mówią,żeżyciejestzbytkrótkienawalkęzesceptykami.Moimzdaniem
życiejestzbytdługie,bypozwolićnakontynuacjęwprowadzającegowbłąd
sceptycznegopoglądunazwierzęcąwrażliwość,ponieważzezwalaonna
zbytwielecierpieńinadużyćwobeczwierząt.Częstosceptycypodnoszą
poprzeczkętakwysoko,żewiększośćludziniekwalifikowałabysięjako
czująceistoty.Dlaprzykładu,niektórzynaukowcyodmawiająanegdotom
wartościistotnegodowodu,alejazgadzamsięzmoimbliskimprzyjacie-
lem,filozofemDalemJamiesonem,żeliczbąmnogąflanegdoty”sądane.
Etologianarracyjna(terminukutyprzezmojąkoleżankęJessicęPierce)
jestdoskonałymsposobemnazdobyciewiedzyożyciuzwierząt.Potym
jakopublikowałemwłasneobserwacjenatematceremoniipogrzebowych
usrokżpodczasktórychposzczególnesrokiskładająhołdzmarłemuprzy-
jacielowi,stojącwokółniegowmilczeniu,dotykającdelikatniezwłok,od-
latująciwracającztrawą,którąkładąwokółciałażotrzymałemmnóstwo
e-mailiodosób,którespostrzegłytensamrodzajrytuałuuinnychptaków
zrodzinykrukowatych:srok,wronikruków.Choćprzytoczoneprzezemnie
opowieściniepochodząodbadaczy,sąwistociezbioremdanychistanowią
wyzwaniedlanauki,któramajepotwierdzićlubobalić.Obecniebardziej
niżkiedykolwiekwcześniej,kontrolowanebadanianaukowepotwierdzają
to,conaszeoczywidząwyraźnie1.
Coważniejsze,jeślizwierzętamogąmyślećiczuć,cowobectegomyślą
iczująosposobach,wjakiesątraktowane?Copowiedziałybynamioco
zapytałybynaszwierzęta,gdybypotrafiłymówićludzkimjęzykiem?Oto
zczego,jakwierzę,składałbysięichmanifest:
1.WszystkiezwierzętadzieląZiemięimusimykoegzystować.
2.Zwierzętamyśląiczują.
3.Zwierzętamająizasługująnawspółczucie.
4.Więzymnożątroskę,alienacjabrakszacunku.
5.Naszświatniejestmiłosiernydlazwierząt.
6.Miłosiernezachowaniepomagawszystkimistotominaszemuświatu.
Czytakimanifestjestradykalny?Myślę,żejestzdroworozsądkowy.
Owesześćpunktówstanowitakżesześćflpowodów”,którymimożemysię
posłużyć,byrozszerzyćzasięgnaszegowspółczucia;stanowiąonekon-
tynuacjęidei,októrychpisałemwrazzJaneGoodallwksiążceTheTen
Trusts.Choćpunktytesąwistocieodzwierciedleniemzdrowegorozsądku,
1
M.Bekoff:TheAnimalManifesto…,s.6ż7.
