Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
BeataDrabik-Frączek:MetaforawsłużbieT(t)ajemnicy
takiegosposobuprzemawiania,którybędziezbliżonydojęzykaboskiego
—metaforasłużywięctuoddzielaniujęzykasacrumodjęzykaprofanum.
WtakiejrolimawięcraczejpodtrzymywaćTajemnicę,pogłębiaćrozziew
międzytym,coludzkie,atym,coboskie,oddalać—wsposóbsymboliczny,
aleidosłowny—odBoga.
Zarysowujesięnamwtymmomenciepewnadwoistość(aprzytym
isprzeczność)wpoglądachnatematrolimetaforywdyskursiereliginym.
Odnajdujemybowiemdwaodmiennestanowiska:wedługjednegometafora
maprzybliżaćdoTajemnicy,wedługdrugiegomasłużyćoddalaniuodniej.
Przeanalizujmyjekolejno.JakpiszeSławomirSztajer:
Metaforywywołująpoczucieobecnościirealnościświętegouniwer-
sumpoprzezzakotwiczaniegowbardziejuchwytnejinamacalnejdo-
menierzeczywistości.Takimpunktemodniesieniadlareliginychwy-
rażeńmetaforycznychwydajesiębyćrzeczywistośćżyciacodziennego,
któracharakteryzujesięnaturalnąiniepodlegającąwątpieniurealnością
ioczywistością.Religineużyciemetaforypoleganatym,żeprojektuje
onaswoistądziedzinębytową,swoistyświat,którystanowiprzedmiot
wierzeńreliginych,aleczynitowtakisposób,abybyłonflnamacalny”
,
bliskiczłowiekowiwierzącemu.Metaforaprojektujezatemtranscendencję
zawszewpowiązaniuzimmanencją—zdostępnymiludzkiemupozna-
niuelementamicodziennejrzeczywistości,oswajającdziękitemusacrum
iczyniącjemożliwymdozaakceptowaniaprzezczłowieka.Jeślipowiada
się,żeflBógtoOjciec”
,wgręwchodziwłaśnietegotypukonstrukcjapew-
nychaspektówboskiejrzeczywistości14.
TakieujęciebliskiejestkoncepcjizaproponowanejprzezLakofaiJohn-
sona15.
Owykorzystywaniuprzezmetaforęreliginąskładnikówcodziennej
rzeczywistościpiszetakżeNadolski.Jegozdaniemjęzykmetaforycznyan-
gażujedwiesferydoświadczeniapoto,bywywołaćinterakcjępoznawczą
iemocjonalnąorazstworzyćflgłębszyobrazrzeczywistości”.Wyjaśniato
naprzykładzieliturgiichrzcielnej,któraodsyłazarównododoświadczeń
bardzoludzkich—codziennych,jakireliginych:
Werbalneskładnikiliturgiichrzcielnejodsamegopoczątkunawiązy-
wałydopowszechnegowątkuozasadniczymznaczeniuexodususynaj-
skiegoreligiibiblinej,ponowniezinterpretowanego,takabywskazywał
onbardziejnanoweprzymierzewChrystusie.Jednakowożsłowaiob-
rzędychrzcielneczęstokroćwskazywałynabardziejbezpośrednierejony
14S.Sztajer:Rolajęzykawkonstytuowaniureliginegoświata.flPrzeglądReligioznawczy”
2005,nr4(218),s.41.
15G.Lakoff,M.Johnson:Metaforywnaszymżyciuś
33
