Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
GubernatoriwicegubernatorwKrólestwiePolskim...
новникаМВД,вкотороеонпопалповыражениюкоммисииDневсилу
закона,новсилуобстоятельств”.106
Realnymkryteriumstosowanymwpolitycedepolonizacjiadministra-
cjiKrólestwaniebyłaanilojalność,anikwalifikacje,alespecyficzniero-
zumiananarodowość,chociażrubrykiнациональностьniemawspisach
stanusłużby.GdyrozważanozasadyprzywilejówwKrólestwiedlaurzęd-
nikówrosyjskich,musianozrezygnowaćzbliższegookreśleniaрусского
происхожденияipostanowionookreślaćjezakażdymrazemdrogąadmi-
nistracyjną,dlakażdegoprzypadkuodrębnie.107Jednymzgłównychpo-
wodówtegofiaskabyłakwestiatzw.Bałtów108.
Nienależyteżzapominaćociąglejeszczestanowejkonstrukcjispołe-
czeństwaImperiumRosyjskiego,mocnojużanachronicznejdlaresztyEu-
ropy.Zarównotradycja,jakipolitykakadrowawskalipaństwa,wdużym
stopniuuwzględniałaprzynależnośćstanowąkandydataprzyrozpatrywa-
niuprawdosłużby.Jednakposzukiwaniezastępców,m.in.Polakównasta-
nowiskachwzaborzerosyjskim,awszczególnościwKrólestwiePolskim
wymusiłodopuszczanie,nacorazwiększąskalę,ludzispozaszlachtydo
posad(średnichiniższych)waparaciewładzy.109Wodniesieniudooma-
wianychstanowiskpowyższakonstatacjamazastosowanieograniczone
proporcjonalniedoichmiejscawhierarchii.Zauważalnyjestteżinnypro-
cespolegającynastopniowymodchodzeniuodwojskowychnarzeczcy-
wili.Dominacjaszlachty,widocznawbadanejgrupie,niewynikałatylko
zuwarunkowańprawnych,choćbyłakonsekwencjąichdługiegotrwania.
Istotniejsze,żedworjaninostateczniebyłczłowiekiemlepiejwykształco-
nym110.Zgodniezgłównązasadą,prawodosłużbypaństwowejprzysługi-
106Tamże,s.337.
107SzerzejnatematprzywilejówdlaurzędnikówściąganychzImperiumdoKrólestwa
patrz:A.Górak,ПривилегиичиновниковрусскогопроисхождениявадминистрацииЦар-
стваПольскогопослевосстания1863г.,[w:]ПолякивРоссии:эпохиисудьбы,Krasnodar
2010,s.21-40.
108Por.:J.Kozłowski,BałtowienawyższychiśrednichszczeblachadministracjiKrólestwa
Polskiegowlatach1863-1914(wzwiązkuzartykułemŁukaszaChimiaka,Karierytzw.Bałtów
wrosyjskiejadministracjiKrólestwaPolskiegowdrugiejpołowieXIXw.,PH1997,t.88,z.3-4),
PH1999,t.90,z.2,s.190.
109Por.:A.Górak,KryteriumnarodowościowepolitykikadrowejwładzZarząduGubernial-
negoLubelskiego(1867-1918),DStudiaArchiwalne”2004,t.1.
110Atopoczęścibyłozwiązanezprzywilejamistanowymi.Jedynieszlachtamiała
prawodokształceniasięwkilkuelitarnychuczelniach,takichjak:Пажескийкорпус,
Императосркийалександровскийлицей,Императорскоеучилищеправоведения.
PrzyjmowanodonichtylkodzieciszlachtywpisanejdoViVIczciродословнойкни-
ги(awicrodyutytulowaneiDдревниеблагородныедворянскиероды”)orazdzieci
osbposiadajcychrangnieniszniIV.