Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GubernatoriwicegubernatorwKrólestwiePolskim...
25
wpływającyminazakreswładzygubernatorabyły:wchodzeniewskład
generał-gubernatorstwalubnie,położenieregionuwzględemcentrum,
sytuacjapolitycznawregionie,priorytetypolitycznewładzcentralnych.
Dużąrolęodgrywałyteżczynnikisubiektywne,jakcechycharakterugu-
bernatora,uczciwośćlubinteresowność,rzeczowośćlubniekompeten-
cja,pracowitośćlubpróżniactwo,poglądypolityczne,zrozumienieswo-
ichobowiązków,uleganiezewnętrznymnaciskomprywatnymipolitycz-
nym43.
GubernatorwkońcuXIXw.,mimowzrostuliczbyorganówtereno-
wychposzczególnychresortów,jakiobiektywnegowzrostuzakresuinge-
rencjipaństwawżyciespołeczeństwa,pozostajezwierzchnikiemadmini-
stracjigubernialnej.Jednaksposobyrealizacjijegouprawnieńcorazbar-
dziejsięróżnicują.Możedziałać,wydającpolecenia,zatwierdzającdecyzje
innychurzędnikówlubkierującciałemkolegialnymjakojegoprzewodni-
czący.WRosjijedynienieliczneinstytucjepozostająpozawpływamina-
czelnikaguberni(m.in.gubernialnyzarządżandarmerii,izbakontrolna,
gubernialneipowiatoweradyszkolne)44.
DlahistoriiadministracjilokalnejImperiumRosyjskiegocharaktery-
stycznyjeststaływzrostwładzygubernatorów,ichwpływunaorganylo-
kalnewszystkichresortów(wyrażającysięczasemjedyniewformienad-
zoru)istopniowyupadeksamodzielnościrządówgubernialnych.Jedno-
cześniegubernatorwcorazwiększymstopniustajesięorganemzespalają-
cymadministracjęizapewniającymbezpieczeństwopolityczneipolicyjne.
Jednakemancypacjaorganówadministracjispecjalnej,szczególnieagend
ministrafinansóworaztowarzyszącytemugwałtownywzrostzadaństa-
wianychprzedadministracjąipracochłonnysystemkancelaryjnydopro-
wadziłytensystemzarządudostanuczęściowejniewydolności.
Pozycjaustrojowagubernatoraiwicegubernatora
wKrólestwiePolskim
OdlatsześćdziesiątychKrólestwoPolskiewwynikuprzeprowadzo-
nychreformstopniowoutraciłoatrybutyautonomii.Dlainteresującejnas
administracjiterenowejprzełomowymokazałsięrok1867,gdyzaczęła
43Н.П.Матханова,Положениерусскогопровинциальногочиновничествавсе-
рединеXIXвека:законижизнь,DГуманитарныенаукивСибири”1999,№2,
www.philosophy.nsc.ru/journals/humscience/2\99/03\matx.htm.
44СводЗаконовРоссийскойИмперии(dalej:SZRI),wyd.1892r.,t.1,cz.1,Общее
ГубернскоеУчреждениe,art.2.
