Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KastyliizakończyłsięopanowaniemCuzcoiwzmocnieniemhiszpańskich
wpływówwAmerycePołudniowejorazAmeryceŚrodkowej.Sukcesykon-
kwistadorów,jakrównieżpotrzebazapewnieniabezpieczeństwaposiadło-
ściomwNowymŚwiecieorazbasenieMorzaŚródziemnego,stanowiłyprzy-
czynęsformowania21lutego1537rokuhiszpańskiejInfanteríadeMarina,
pierwszegotercio(CompañíasViejasdelMardeNápoles)przygotowanegodo
działaniazpokładówokrętów(EscuadrasdeGalerasdelMediterráneo).
WXVIIwiekukonkwistęwyparłykonfliktykolonialne,wktórychrywa-
lizującemocarstwadążyłydoprzejęciapanowaniananowychterytoriach
zamorskichoraznasamychmorzach.W1618rokunapotrzebydziałańpro-
wadzonychnamorzuwPortugaliisformowanoPułkMarynarkiWojennej
KoronyPortugalii(port.TerçodaArmadadaCoroadePortugal).Pokolejnych
czterechlatachweFrancji,kardynałRichelieusformowałfrancuskieTroupes
delaMarine,którewdrugiejpołowieXVIIwiekuprzemianowanonaCom-
pagniesFranchesdelaMarine.Wojnyangielsko-holenderskieorazangielsko-
-hiszpańskiestanowiłykanwęformowaniairozwinięciaangielskiej,królew-
skiejpiechotymorskiej(1664rok,TeDukeofYorkandAlbany’sMartime
RegimentofFoot)orazholenderskiegoRegimentdeMarine(1665rok).
WXVIIIwiekuprzebiegwojnyosukcesjęhiszpańską,działaniaprowa-
dzonenaKaraibach3,jakrównieżwojnapomiędzyWielkąBrytaniąaFran-
cjąohegemonięwAmerycePółnocnej4,decydowałyodynamice,skalioraz
kierunkachrozwojupiechotymorskiejstanowiącejzasadniczyelementsił
ekspedycyjnych.Pojawieniesiępierwszychokrętówzkadłubemstalowym
inapędemparowym,zmieniającparametryczaso-przestrzennedziałańpro-
wadzonychnamorzu,skutkowałodalsząewolucjąsiłekspedycyjnych.Wpo-
łowieXIXwiekufrancusko-brytyjskikorpussiłekspedycyjnychpowejściu
naMorzeCzarneopanowałWarnę,zmuszającRosjandowycofaniasięzWo-
łoszczyznyiMołdawii.Wkolejnymetapiewojnykrymskiejdesantalianckich
siłekspedycyjnychwrejonieEupatoriizablokowałrosyjskąFlotęCzarnomor-
skąwSewastopolu.Opełnymsukcesiesojusznikówzdecydowałyzdolności
wzakresieprzerzutudoobszaruoperacjisiłwzmocnienia,łącznieokoło308
tys.żołnierzyorazokoło600tys.tonzaopatrzenia.
Niewszystkieoperacjeprzeprowadzonezwykorzystaniemsiłekspedycyj-
nychkończyłysięsukcesem.W1915rokubrytyjsko-francuskapróbaprze-
jęciakontrolinadcieśninamitureckimi,odizolowaniaodEuropyiwefekcie
3
Ch.G.Hearn,TheIllustratedDirectoryoftheUnitedStatesMarineCorps,MBIPubli-
shingCompany,St.Paul2003,s.14.
4
J.Gozdawa-Gołębiowski,Wojnymorskie1775-1851,WydawnictwoLampart,War-
szawa2001,s.78-81.
9
