Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
11
twawspołeczeństwiejestprzewlekłośćpostępowań3.ZkoleiEwaŁętowska,kryty-
kujączjednejstronywprowadzenieczynnikaspołecznegowpostaciławnikówdo
SąduNajwyższego,zaśzdrugiejstronyszeregposunięćlegislacyjnychogranicza-
jącychrolęławnikówworzekaniuwsądachpowszechnych,wskazuje,żeniezłym
pomysłembylibywybieralnisędziowiepokoju,jedynieproblemembyłobyokreśle-
nieichkompetencji4.Wpodobnymtoniewypowiadasięznanykatowickisędzia
JarosławGwizdak,ujmującrzeczobrazowo:nMusimycośzrobićzkognicją,bosię
zajedziemy.Sądzeniesprawozapłatęstu,dwustuczytrzystuzłotychczynotod-
setkowychnapiętnaściezłotychtojestparanoja.Tojestnadużycieprawadosądu.
Możewpuśćmysędziówpokojuiewentualnieodwołaniedosądu”5.Nalawinowy
wzrostspraw,skutkującynietylkoprzewlekłościąpostępowańsądowych,aleteż
konkretnymiproblemamifinansowymi,wskazałteżMarekCelej6.Trafniezauważa
IrenaKamińska,żenodlatwzrastaobciążeniesądów,boustawodawca,nielicząc
sięzrealiami,corazwięcejsprawpoddajewłaściwościsądów.Statystycznypolski
sędziazrokunarokzałatwiacorazwięcejspraw.Alepopierwsze,sąjakieśgranice
wytrzymałości,apodrugie,liczbasprawprzekładasięnamerytorycznąjakość”7.
Czymwłaściwiejestsądownictwopokoju?Jakwspomniano,instytucjatanie
jestznanadzisiejszemukrajowemuporządkowiprawnemu(chociażdawniejwy-
stępowałanaziemiachpolskich).Sądypokojuwystępująnatomiastwwieluinnych
krajach,będącjednakwrozmaitysposóbzorganizowane.Trudnozatemznaleźć
jedną,konkretnądefinicjęzjawiskabędącegoprzedmiotemzainteresowaniaauto-
równiniejszegoopracowania.Wikipediapodaje,żesędziapokojuto„sędzianaj-
niższegostopnia,któremupodlegająsądynajniższejinstancji(sądypokoju),orze-
kającezazwyczajwdrobnychsprawachcywilnych”8.Talakonicznadefinicjazdaje
sięnieuwzględniaćlicznychporządkówprawnych,wktórychsędziowiepokojusą
raczejkojarzenizesprawamikarnymi(wistocie,naogółnajmniejszejwagi).Ogląd
sytuacjiprawnejzszerszejperspektywydajemożliwośćpokuszeniasięostwierdze-
nie,żesądypokojusąorganamiwładzysądowniczej,będącymiprzejawemudziału
czynnikaspołecznego9wsprawowaniuwymiarusprawiedliwości,zregułypowo-
łanymidoorzekaniawsprawachonieznacznymciężarzegatunkowym(zarówno
3
Por.A.Strzembosz,[w:]E.Siedlecka,Sędziowiemówią,Warszawa2018,s.242.
4
E.Łętowska,[w:]E.Siedlecka,Sędziowiemówiął,s.312.
5
J.Gwizdak,[w:]E.Siedlecka,Sędziowiemówiął,s.590.
6
M.Celej,[w:]E.Siedlecka,Sędziowiemówią…,s.343.
7
I.Kamińska,[w:]E.Siedlecka,Sędziowiemówią…,s.366.
8
Https://pl.wikipedia.org/wiki/S%C4%99dzia_pokoju[dostęp:10listopada2020r.].
9
Odnośniedorozwojuudziałuczynnikaspołecznegowsprawowaniuwymiarusprawiedliwości
weuropejskichsystemachprawnychpor.J.J.Bossowski,Czynnikludowywsądziekarnym,nRuch
PrawniczyiEkonomiczny”1921,nr1,s.1in.
