Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2)3)Pierwotnaorganizacjawspólnotyrzymskiej
23
drugiejstronyoraznakazującyjednomyślnegłosowanienazgromadzeniachlOso-
bałamiącatezasadystawałasięsacer,czyliwyklęta-przestawałapodlegaćpra-
womboskimiludzkimimożnająbyłobezkarniezabićl
Romulusrozdzieliłrównieżkompetencjemiędzykróla,senatskładającysięzestupa-
18
tresizgromadzeniakurialne(comitiacuriata),któregromadziłysięwówczaswedług
jednostekrodowych,czylitrzydziestukuriilWsferzeprawaprywatnegoRomulus
uregulowałnormyzwiązanezwładzążyciaiśmierci(iusvitaeacnecis)pozwalającą
ojcu(chodziozwierzchnikarodziny-paterfamilias)ukaraćdzieckośmiercią,wpro-
wadzającpewnejejograniczenialPodawałtakżesłuszneprzyczynyrozwodu:cudzo-
łóstwo,aborcjęlubpodmienieniedzieckapoporodzieizabraniekluczydopiwniczki
zwinem;zezwalałrównieżmężowinaukaranieśmierciącudzołożnicyikobietypi-
jącejwino3l
NastępcaRomulusa,NumaPompiliusz(NumaPompilius),powołałlubuporządko-
19
wałkolegiakapłańskie:pontyfików,fecjałów,flaminów,westaleklWustawachprzy-
pisywanychkolejnemukrólowi,TullusowiHostiliusowi,pojawiająsięwzmiankido-
tyczącemożliwościodwołaniasięodwyrokuśmiercidoludu(późniejszaprovocatio
adpopulum)lAncusMarciuswdrożyłzasadyzwiązanezprawemwojny4,powierza-
jącczuwanienadichprzestrzeganiemkapłańskiemukolegiumfecjałówlTarkwiniusz
StaryzwiększyłliczebnośćsenatudotrzystupatreslSerwiuszTuliusz(ServiusTullius)
wprowadziłnowypodziałobywateliwedługcenturiiorazterytorialnychtribuslTar-
kwiniuszPyszny(TarquiniusSuperbus)natomiaststałsiędlapotomnościsynonimem
tyrana,któryzniweczyłwszystkiewysiłkiprawodawczepoprzednikówl
2l3lPierwotnaorganizacjawspólnotyrzymskiej
2.3.Pierwotnaorganizacjawspólnotyrzymskiej
WedługtradycjipozabiciuswegobrataRemusawwynikusporuRomuluszostał
20
przywódcą(rex)założonegoprzezsiebiemiasta-państwa(civitas))Onteżbyłtwór-
cąpierwotnejorganizacjipolitycznejwspólnotyrzymskiej(populusRomanusQuiri-
tium)opartejnaprzynależnościdorodu(gens),arodu-dokurii(curia)iplemienia
(tribus)lNatomiastprzedostatnikról,ServiusTullius,miałdokonaćpodziałuludno-
ściwedługcenzusumajątkowego,cołączyłosięzreorganizacjąwojskanacenturiel
Obokpodziałunakurieicenturiewprowadziłjeszczepodziałnanowetribusteryto-
rialnelPodziałtenutrzymałsiętakżewokresierepublikil
3PorlJlZabłocki,Simuliervinumbibitcondemnatur,nPrawoKanoniczne”1989/1-2,tl32,
sl223-232;JlZabłocki,ZakazpiciawinaprzezkobietywantycznymRzymie,nZeszytyPrawnicze”2019/1,
tl19,sl189-202l
4PorlMlSlPopławski,nBellumRomanum”)Sakralnośćwojnyiprawarzymskiego,Lublin2011(re-
edycjawydaniaz1923rl);IlLeraczyk,„Iusbellietpacis”wrepublikańskimRzymie,Lublin2018,sl58inl
