Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ODTŁUMACZA(fragment)
(ł)Wepoce,wktórejżyłidziałałRenéDescartes,światnaukowystano-
wiłjeszczeodrębnąnRepublikęB,powleczonąkosmopolitycznympokostemla-
tynizmu.Dziwnąigraszkątrafu,nazwiskouczonegoprzeszłopozagranice
FrancjiwyłączniewłacińskiejformieKartezjusza,atymsamymnodnarodowi-
łoBgoponiekąd;tak,iżśmiałopozwolęsobietwierdzić,żenawetwśródoświe-
conejpubliczności,wymawiającej,nawiarępodręczników,zrespektemimię
tego,którywyrzekłsłynneCOGITOERGOSUM(ł),małoktozastanawiał
się,dojakiejwłaściwienarodowościnależałówmitycznyKartezjusz.Tak,mało
ktozogółuwie,żetengeniusz,któregotwórczamyślstałasiępodwaliną
zarównonowożytnejnauki,jakifilozofii,byłzkrwiikościFrancuzem,
urodzonymwtejsamejziemitureńskiej,którawydałaRabelais>goiHonoriu-
szaBalzaca.
ByłFrancuzemiswojąRozprawęometodzie,stanowiącąepokęwdziejach
myśliludzkiej,napisał,wbrewzwyczajomówczesnegoświatanaukowego,
wmowieojczystej,umyślnie,jakmówi,abysięmogłaznaleźćwrękachwszyst-
kich.Znamiennądlakulturyfrancuskiej-odMontaigne>aażponajnowsze
czasy-jesttadążnośćdokruszeniabarierdzielącychnfachowąBmądrośćod
świataprofanów.Ijęzyk,jakimtaksiążkaprzemawia,jestjęzykiemzdolnym
trafićdouszukażdegomyślącegoczłowieka.Dziwnewzruszenieogarnia,kiedy
sięczytapierwszerozdziałyRozprawy,tępoufałą,koleżeńskąniemalspowiedź,
wjakiejDescartesdzielisięznamihistoriąwędrówkiswegoducha.Nigdy
chybaskromniejszesłowaniezawierałybardziejolbrzymiegoprocesuducho-
wego.MimowoliciśniesięnaustapoczątekwielkiegomonologuFausta:
Habenunach!Philosophie,
JuristereiundMedizin,
Und,leider!auchł
WstajeprzednamiówlegendarnymędrzecobleczonywciałołTylko-
wprostej,spokojnejopowieściDescartes>anieznaleźlibyśmyanijednegosło-
