Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Odredakcji
7
KonradGesler.Autoremłacińskiegotłumaczeniabył«Xylander»(Jakub
Holzmann).Stanowiącapodstawęwydaniagreckakopiazaginęła.Oprócz
pierwodrukuzachowałsiędodziśjedentylkopełnyrękopisRozmyślań
-VaticanusGraecus1950,orazwielerękopiśmiennychfragmentów.Ręko-
pis,fragmentyipodstawawydaniadrukowanegopochodziły,jaksięzda-
je,zjednejtradycjiiprzypuszczasię,żeichźródłembyłajedenasto-lub
dwunastowiecznakopia,mocnojużzniekształcona.
Takskąpeźródłaniepozwalająnadokładnąrekonstrukcjętekstu,zarów-
nopodwzględemformy,jakitreści.Niemapewności,jakibyłjegopierwot-
nytytułikompozycja.Zdarzająsięfragmentyniezrozumiałe,dającewydaw-
comitłumaczompoledoróżnychinterpretacji.Polskiczytelnikniezawsze
jesttegoświadom,mającjakdotądjedentylkoprzekładMarianaReitera,
wktórymnieodnotowujesięnieczytelnychmiejscoryginału.
Przypuszczasięnaogół,żedziełoMarkaAureliuszaniemiałopierwot-
nietytułu-podobniejakwieletekstówstarożytnychnieprzeznaczonych
dlaszerszegogronaczytelników,którymtytułnadawanodopieropóźniej,
przyopracowaniuipublikacji.PierwszewydaniedrukowanenosiłotytułTὰ
Si(ἐαυτόν[Sobiesamemu].Niebyłatoformułajednoznaczna,oczymświad-
cząjejróżneiczasembardzorozbudowanełacińskieprzekłady:DeSeipso
seuvitasua[Osobieluboswoimżyciu],Deseipsoetadseipsum[Osobieidla
siebie],Derebussuissivedeeisquaeadsepertinerecensebat[Osprawachpry-
watnychalboorzeczachjegodotyczących],czyDeofficis[Opowinnościach]-na
wzórdziełaCycerona.Większośćrękopiśmiennychfragmentówopatrzona
zostałatytułemΤὰκαθʹἑαυτόν,comożnatłumaczyćOsobiealboPrywatne.
Niewiadomoteżjakabyłakompozycjaksiążki.Wrękopisieipierwodru-
kuniemapodziałunarozdziały.Rzadkopojawiająsięakapityrozpoczęte
dużąliterą.Dzisiejszypodziałinumeracjapochodzizłacińskiegoprzekładu
ThomasaGatakera,wydanegow1652rokuwCambridge.
Ten,zdawaćbysięmogło,wyjątkowynatlestarożytnejtwórczościtekst
-pisanydlasiebie,nieuporządkowany,aforystyczny,brulionowy(conie-
rzadkowzbudzałopodejrzenia,żemamydoczynieniatylkozfragmentami
dziełaMarkaAureliusza),niebyłwliteraturzegreckiejirzymskiejcałkiem
odosobniony.JegoaforystycznaformaprzywodzinamyślsentencjeTeo-
gnisaczygnomyFokylidesa,aprzedewszystkimdiatrybęcynicką,której
stylistycznymwzorcemstałysięzbudowanezkrótkichzdań,anegdot,dow-
cipów,cytatówiparafrazinnychautorówwykładyBiona,wędrownegofilo-
zofazBorysthenes.AniewątpliwieDiatrybyiEncheiridioncynikaEpikteta
byłydlaMarkaAureliuszabezpośredniąinspiracją.
