Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sięwiększyipogarszająsięwarunkiżycia.Wyjątekstanowitylkopięk-
naoazaJerycha.Jordanniejestrzekąspławną,stanowiwięcnatural-
nągranicę.
MorzeMartwe,nazywanewBibliiMorzemSłonym,Pustynnym
lubWschodnim,jestzgoławyjątkowymzbiornikiemwodnym.Długość
jegowynosi78km,awnajszerszymmiejscuosiąga16km.Zawartość
soliwwodziedochodzido26%,cosprawia,żeniemożliwejesttu
życieżadnychwyższychorganizmówzwierzęcychaniroślinnych.Przy-
czynątakwielkiegozasoleniajestfakt,żeMorzeMartweniemażad-
negoodpływu,awszystkiewpadającedońrzekiistrumienieniosąze
sobąsól.Wodynatomiastnieprzybywa,bostalebardzowielejejwy-
parowuje(dziennieok.6,5mlnton).
NadrugimbrzeguJordanuwznosisięstromąścianąwyżynaZa-
jordanii,osiągającanapółnocyod900do1200mwysokości,bypotem
opaśćłagodnymstokiemkuwschodowi.Klimatjesttuostry,lecznie
brakujeopadów.NapółnocyBaszan,przezktóryprzepływarzekaJar-
muk,jestkrainąsłynącązeswegopięknegobydła.Bardziejnapołudnie
góryGalaaduprzecinajądwamałepotoki,JabboqiArnon.Tąziemią
władalikrólowieAmmonuzestolicąwRabba.ZaArnonemzaczyna-
łosiękrólestwoMoabu,któregookresświetnościprzypadałnawieki
odXdoVIIIprzedChr.Wreszcie,napołudniowymkrańcuMorza
Martwego,leżyEdom,czyliZiemiaCzerwona,nazwanatakodwystę-
pującychtutajskałczerwonegopiaskowca.Tędyciągnęłyniezliczone
karawanykupieckie,abezpieczeństwadrógstrzegły,budowanewzdłuż
nichodniepamiętnychczasów,małeforty.Najniezwyklejszymokresem
whistoriiEdomu,podobniejakiNegewu,byłyniewątpliwielatapa-
nowaniaNabatejczyków.
WcałejPalestyniedeszczpadajedynieodlistopadadomarca.Jest
totutejszazima,araczejporadeszczowa(wyjątkowozdarzająsięwów-
czasrównieżopadyśniegu).Latojestzupełniepozbawioneopadów.
Wwysuszonejziemiutrzymujesiębardzomałowilgoci,wschódipo-
łudniekrajumającharakterzdecydowaniepustynny.
Mimowszystkichtrudnościklimatycznychjesttojednak–ibył
teżzawsze–krajpełenżycia.WystarczywczytaćsięwBiblięwsposób
trochęodmienny,niżtozazwyczajrobimy.Otwórzmynaprzykład
Pieśńnadpieśniami,azaraztrafimynafigowce,drzewaorzechowe
ibalsamowe,nakwitnącewłaśniewinniceijabłonie,wysokiepalmy
25
