Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dzisiajrównieżniezmiernieżyzna.Wdodatkuprzezniąwłaśnieidzie
jedynaważnadroga,prowadzącazzachodunawschód.Tukrzyżują
sięwsposóbnaturalnywielkieszlakistrategiczne,czegowymownym
świadectwemjestbardzostaratwierdzaMeggido,wzniesionawmiej-
scu,gdziemusielisięspotykaćnieuchronniewszyscyci,coszlizEgip-
tu,ztymi,conadchodzilizpółnocy.
NapołudnieoddolinyJizreelciągnąsięwzgórzaSamariiiJudei,
corazmniejżyzne,wmiaręjakposuwamysiędalejnazachódlubna
południe.Sadzićtumożnajeszczewinnąlatorośl,niektóredrzewa
owocowe,możnahodowaćteżkozyiowce,którezdołająsięwyżywić
skąpąroślinnościąstepową.Aprzecieżwłaśnienatejziemiwyrosły
dwakrólestwa,powstałezrozpadupaństwaSalomona:Izraelawokół
SamariiiJudywokółJerozolimy.Turównieżodnajdziemywszystkie
najdawniejszesanktuaria–Szilo,Sychem,BeteliHebron.
WschodniaczęśćJudeijestjużpustynią,niepiaszczystąjednak,
leczgłówniewapienną.Drobnyżwirwapiennytworzyobłewzgórza,
naktórychniewielkinawetwiatrpodnositumanykurzu.Wiosną
wszakże,araczejwczesnymlatem(boprawdziwejwiosnywtymkra-
juniema),pustyniatamiejscamipokrywasięzielonątrawą,anawet
gdzieniegdziezakwita,zadziwiającnieprzygotowanegonatakicud
cudzoziemca.
Negew,ciągnącysięnapołudnieodJudei,jestpustynnymstepem,
aleitutajludziewcześnieznaleźliskrawkiziemibardziejżyznejipo-
trafilijewykorzystać,zakładającosady,wktórychrolnikówwspierali
rzemieślnicy,wyrabiającyzmiedzi,kościalbokamienia,przedmioty
ozdobneicodziennegoużytku.Przezkrajtenprzechodziłyliczneka-
rawanyzmierzającenapółnoclubzEgiptudoArabii,ajużodczwar-
tegotysiącleciapracowalituwkopalniachiEgipcjanie,iróżninawpół
koczowniczySemici.PoczynającodXw.królowiejerozolimscy,inte-
resującysięcorazwyraźniejNegewem,budująnajegostepieobronne
miasta,jaknaprzykładArad,żebynadzorowaćprzechodzącetędy
karawany.
ŚwietnośćswojąNegewzawdzięczajednakNabatejczykom,nie-
zwykleutalentowanemuplemieniuarabskiemu.JużwIIIw.przed
Chr.opanowalionitutajwszystkieszlakikarawanowe,stwarzającno-
wehandlowemiasta,jakObodaczyElusa.WIw.przedChr.icheks-
pansjęhandlowąpowstrzymaliwprawdzieRzymianie,aleitakNaba-
23
