Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
Księgadwunasta
ObawyiwielkiniepokójksięcialitewskiegoKazimierzazpowoduwyznaczeniaksięcia
MazowszaBolesławanakrólaPolskiitajnedoniesieniekrólowejmatceZofii
iniektórymsenatoromKrólestwaPolskiegoozmianiejegozamiarów
KsiążęlitewskiKazimierz,zapewnionyustnieprzezswegoposłaorazwielepisemnych
doniesień,żeksiążęmazowieckiBolesławzostałjednogłośniewybranynakrólaPolski,
zaniepokojonygłębokozaczął,nietyleonsam,ilewszyscyjegoLitwini,lękaćsięojego
stanowiskoiprzeczuwaćzbliżaniesięniebezpieczeństwiryzykownychsytuacji,naktóre
będzienarażonywprzyszłości,gdybywybórksięciamazowieckiegoBolesławadoszedł
rzeczywiściedoskutku.RównieżLitwini,którzyongiświerzyli,żeunieważniąkażdywybór,
imielizwyczajśmiałowystępowaćprzeciwniemu,widząc,żewskutekwyboruBolesława
obróciłysięwniweczwszelkieichnadziejeiusiłowania,zajęlisięnietylewszczynaniemwojny
zPolakami,ileusuwaniemniepokojów.Wtedyteżzauważyli,żepodjętepoczynaniaPolaków
przewyższająichwłasne,izbytpóźnodostrzegli,żeznaleźlisięwtrudnejsytuacji.Wiedzieli
bowiem,żesynnieżyjącegowielkiegoksięciaLitwyZygmunta,książęMichał,przebywałna
Mazowszuiżejakozięćiwychowanekwybranegokróla,księciaBolesława
29
,będziemuuległy
ibędzieprzezniegokierowany,żezajegopośrednictwemwybranyBolesławmożełatwo
uwikłaćLitwęwwojnędomowązpowoduniestałościLitwinówiskłonnościdoudzielania
pomocyksięciuMichałowi.BylioniniepewnicodoksięciaKazimierza,ponieważnierządził
ichkrajamiosobiście,alezapośrednictwemGastołda
30
,któremuokazywanieposłuszeństwa
uważalizarzeczniegodną.Chcielizzachowaniemcałkowitegopokojualbozmusićdo
należnejuległościupokorzonegoksięcialitewskiegoKazimierza,albocałkowiciewyrzucićgo
zziemLitwyipobić,anajegomiejscewprowadzićksięciaMichała,bowzdragalisięprzed
jego[tj.Kazimierza]władząjakoszkodliwądlanich.AleiksiążęKazimierz,którywiedział,że
kilkarazyuniknąłichspisków,przeznaczającychgonaśmierć,niepokoiłsię,boprzepowiadano,
żewrazzkrólestwempoojcuibracie,przezpodstawienieinnego,straciżycie.Skoroje
ztrudemzachowałwczasiepokoju,towżadensposóbgoniezachowa(poznałjużbowiem
naturęLitwinów),gdyprzyszłykrólBolesławbędziepopierałstronnikówksięciaMichała
29
KsiążęMichałZygmuntowiczprzebywałnaMazowszuod1440,copotwierdzająinneźródła(Rozbiór,II,s.7–8;
S.M.Kuczyński,PSB,XX,s.609–611).Byłondwukrotnieżonaty.PierwszążonąksięciaMichałabyłaEufemia,córka
BolesławaIViAnny.Małżeństwozostałozawarteprzed7II1435,aEufemiazm.jużmiędzy3IIa3III1436.Od1439
drugążonąMichałabyłaKatarzyna,córkaSiemowitaIVksięciamazowieckiego,zm.29III1475(Tęgowski,s.224–227).
30
Jan(Iwaszko)Gasztołdh.Awdaniec,synAndrzeja,namiestnikwDorsuniszkach1422,marszałekdworu
wielkiegoksięcia1426–1435,namiestniksmoleński1436–1440,wojewodatrocki1440–1442,wileński1443–1458,
zm.1458(UCL,s.207;W.Semkowicz,PSB,VII,s.297–298).
