Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Zagadnieniawstępne
Twórczymrozwinięciemdychotomiiopisowy-normatywnyjest
odnoszącesięwprostdoargumentacjiprawniczejrozróżnienie,jakie
zaproponowałRobertAlexy.Stwierdziłon,żedyskursprawniczymoże
byćprzedstawianywsposóbempiryczny,analitycznylubnormatywny.
Przypodejściuempirycznymopisujesięm.in.częstośćwystępowania
poszczególnychargumentów,ichoddziaływanie,motywacjeposłu-
giwaniasięnimiczyteżkorelacjezachodzącemiędzyuczestnikami
dyskursu,istniejącąsytuacjąiużyciemokreślonegoargumentu.Istotą
podejściaanalitycznegojestbadaniestrukturylogicznejargumentów
faktyczniewystępującychlubmogącychwystąpić.Zkoleizpodej-
ściemnormatywnymmamydoczynieniawtedy,gdyprzedstawiasię
kryteriaracjonalnościdyskursuprawniczego6.
Wrzeczywistościniezawszeczystyopisdajesięoddzielićod
formułowaniazaleceń.Tatrudnośćwustaleniusztywnychgranic
metodologicznychpowoduje,żeczęstomamydoczynieniazpo-
dejściemmieszanymopisowo-normatywnym.Takieujęcieprzyj-
mujęrównieżija,chociażbędęstarałsięzaznaczać,czywdanym
przypadkupozostajęwsferzeopisowejczydyrektywalnej.Bazując
nanomenklaturzeAlexy’ego,takżeuznałbymprezentowaneprzeze
mniepodejściejakomieszane.Najsilniejjednakbędzieakcentowany
elementanalityczny,azdecydowanienajsłabiej-empiryczny.Spora-
dyczneiograniczoneodwołaniadokwestiiempirycznychnieozna-
czająbagatelizowaniatejsfery,leczwynikajązumiejscowieniapre-
zentowanejtematyki.Jakjużzaznaczałem,niniejsząpracęsytuuję
wobrębieteoriiprawa,aniesocjologiiprawa.
Książkaniepowinnabyćteżodbieranajakomonografiazfilo-
zofiiprawa.Argumentacjaprawniczajestprzezemnietraktowana
raczejjakopodejściemetodologiczne,aniejakostanowiskofilo-
zoficznoprawne.Zdajęsobiesprawę,żepiszącoretorycznychilo-
gicznychpodstawachargumentacjiprawniczej,niemapraktycznie
możliwościcałkowitejucieczkiodkwestiifilozoficznych,nie-
mniejjednakmoimzamierzeniemjestniezamykaniesięwjakimś
jednymnurciefilozoficznym.Takjakteoriaprawajestogólnąnauką
oprawie,takżyczyłbymsobie,bywyprowadzoneprzezemnieosta-
tecznekonkluzjemiałyogólnoprawnycharakteriogólnoprawne
6R.Alexy,TeoriederjuristischenArgumentation.DieTeoriedesrationalen
DiskursesalsTeoriederjuristischenBegründung,FrankfurtamMain2002,s.32-33.
20
