Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Autornieuwzględniłnatomiastwswejwypowiedzi
dodatnichipozytywnychpostawfeministek,którepisarz
„bezwarunkowoznalazłbywżyciu”
.Tymczasem„utwór
jego[ł]dostarczyłnamwkońcowymswoimrezultacie
poniekądwrażeniapamfletu—przeciwkodążeniomko-
bietydowiedzyisamodzielności”—stwierdzałrecenzent
z„Prawdy”2.
Wewnioskutym,zamykającymopinięKrzywickiego,
oEmancypantkachprzemawiaćsięzdajejużnietylkoestetyk
literaturyiczytelnikliterackichfikcji,aleprzedewszystkim
badaczireformatorspołeczny.Potraktowałonbowiemfakt
powstaniapowieściPrusajakojednązwielumożliwych
formpoznawaniaspołeczeństwaizdobywaniawiedzy
ojegostanie,strukturzeorazstylużyciawywodzącymsię
zprzeżytkówkulturyszlacheckiej.
Obyczajowądegrengoladęprzedstawicielistanuszlachec-
kiegoKrzywicki,występującjakosocjolog,ukazywałczęsto
naprzykładachzaczerpniętychzbeletrystyki.Protestował
przeciwkopostawomkonserwatywnym,wyrażającymsię
karykaturowaniempostawemancypantekispołeczników,
apropagowaniemkarierkonformistycznychorazzacho-
wawczegoustrojuspołecznego.WedługKrzywickiego,od-
zwierciedlenietychprocesówmożnabyłoznaleźćnakar-
tachliteraturypięknej.Rysowałaonadrogępostępowania,
którąskrótowomożnabyokreślićjakoprzebiegającąod
EmancypantekdoSienkiewiczowskiejRodzinyPołanieckich—
przedmiotugłośnychatakówStanisławaBrzozowskiego.
DotejproblematykiKrzywickipowróciłpolatachprzy
okazjizrecenzowanianowelTeodoraJeske-Choińskiegozto-
muBezwyboru3.Utworytestałysiędlakrytykadogodnym
punktemwyjściaponownejobronyruchuiprogramufemi-
nistek.Programówbyłdlańspołeczniebardzoaktualny
ipożytecznytoteż,jegozdaniem,choćbytylkodlatego
powinienwzbudzaćuznanieipoparcie.
2K.R.Żywicki[L.Krzywicki]:Emancypantki.„Prawda”1894,nr10.
3Ż.[L.Krzywicki]:TeodorJeske‑Choiński:Bezwyboru.Opowieści,jakich
wiele.Majaki.„Prawda”1895,nr9.
—16—
