Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Etapybadaniastatystycznego
13
możnaotrzymaćklasyfikacjędwudzielną(dychotomiczną)orazwielodzielną(po-
litomiczną).Klasyfikacjadwudzielnawystępujewówczas,gdycechajakościowama
tylkodwawarianty,np.dlacechy„płeć”sąwarianty:kobietaimężczyzna.Wwyniku
grupowaniazbiorowościwedługcechyjakościowejoliczbiewariantówwiększejniż
dwa,otrzymujesięklasyfikacjęwielodzielną.Przykłademcechyjakościowejwielo-
dzielnejjestcecha„wykształcenie”,któramożemiećnastępującewarianty:wyższe,
policealne,średnie,zasadniczezawodowe,podstawowe,nieustalone.
Wybórmetodybadaniauzależnionyjestodcelubadania,rodzajuiliczebności
zbiorowościstatystycznej,tematubadaniaijegozakresu,jakrównieżodśrodków
finansowychimożliwościtechnicznych.Podziałmetodstatystycznychpokazanona
mapie2b.
Badaniapełneobejmująwszystkiejednostkidanejzbiorowościstatystycznej.
Dobadańpełnychzaliczasięspisyirejestracjębieżącą.Spisysąokresowymilub
doraźnymibadaniamidostarczającymiinformacjizokreślonejdziedziny.Takimba-
daniemjestnaprzykładspisludnościwPolsceprzeprowadzanynaogółco10lat.
Rejestracjabieżącapoleganasystematycznymnotowaniuokreślonychfaktówbę-
dącychprzedmiotembadania,np.ewidencjaurodzeń,małżeństw,zgonów,migracji
ludności.
Badanieczęściowestosujesięwtedy,gdyzbiorowośćjestzbytlicznalubgdy
badaniemacharakterniszczący(np.wstatystycznejkontrolijakości).Jednakza-
sadniczymargumentemnakorzyśćprzeprowadzaniabadańczęściowychjestwysoki
kosztipracochłonnośćbadaniapełnego.Badaniaczęściowedzielisięna:ankietowe,
monograficzneireprezentacyjne.
Badaniaankietowepolegająnagromadzeniuinformacjiozbiorowościlubzjawi-
skachzapomocąankietyrozesłanejdookreślonychosóblubinstytucji.Budowaankiety
isposóbsformułowaniapytańdeterminujeocenębadaniaprzezrespondenta,azatem
iilośćuzyskanychodpowiedzi(czyteżzwrotnośćankiet).Ankietysączęstowyko-
rzystywanewbadaniachmarketingowych,jakrównieżspołeczno-socjologicznych.
Badaniemonograficznepoleganabadaniujednejjednostkistatystycznej(np.
jednejwsi,gminy,szkoły,dzielnicymiasta)lubniewielkiejichliczbyzwielupunktów
widzenia,przyczymopróczcharakterystykiliczbowejuwzględniasięinformacje
jakościowo-opisowe.Wybranadobadaniajednostkapowinnabyćtypowa(powszechnie
występująca),copozwalanaznalezieniecharakterystycznychrysówrzeczywistości
wdanymmomencie,lubpowinnabyćprzodująca,copozwalanaustaleniekierunku
rozwojubadanychzjawisk.
Metodareprezentacyjnajestczęściowymbadaniemstatystycznymopartymna
wynikachpróbylosowejpobranejzpopulacjigeneralnej.Szczególnaprzydatność
tejmetodywynikazfaktu,żenapodstawiewynikówbadaniareprezentacyjnego
możnazokreślonymprawdopodobieństwemwnioskowaćonieznanejpopulacjigene-
ralnej.Dysponowaniewynikamipróby,pobranejwsposóblosowy,stwarzamożliwość
zastosowaniarachunkuprawdopodobieństwaprzyprzenoszeniuwynikówzpróbylo-
sowejnacałązbiorowość,atozkoleiumożliwiaokreśleniewielkościpopełnianego
błędu.
