Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Integracjagospodarczaaregionalizm
Procesintegracjigospodarczejdasiępodzielićnastadia(formy).Balassa[1961]
wyróżnia:strefęwolnegohandlu,unięcelną,wspólnyrynek,unięgospodarczą
ipełnąintegracjęgospodarczą.Wliteraturzedodziśstosujesięjegopodział(zob.
np.Pelkmans[2001]),niekiedyuzupełnionyounięmonetarną(stadiaintegracji
analizuję,przedstawiającrodzajeregionalnychugrupowańintegracyjnychwpod-
rozdziale1.5).
Zewzględunaróżnewymaganiastawianepaństwomuczestniczącymwróż-
nychetapachintegracjidefinicjaintegracjipowinnazawieraćodniesieniadodwóch
aspektów.Pisząonichm.in.Tinbergen[1954],Goode[2003]iMolle[2006,9].
IntegracjanegatywnaokreślanaprzezMollemianemintegracjirynku(Goode
piszeointegracjipłytkiej)oznaczalikwidacjędyskryminującychirestrykcyjnych
instytucjiorazwprowadzanieswobodyzawieraniatransakcjigospodarczych.Jej
celemjestosiągnięcieswobodyprzepływudóbr,usługorazczynnikówprodukcji.
Niewymagaonapowołaniawspólnychinstytucjiorazpolityk.Natomiastintegracja
pozytywna,czylipolityczna(głęboka),poleganadostosowaniuistniejącychiza-
stosowaniunowychpolitykorazinstytucji.
,,Wolność’’jestzatemokreślana
przymiotnikiem,,negatywna’’,natomiastprzymusujednoliceniainstytucjiipolityk
jestuważanyza,,pozytywny’’(Machlup[1986,47]).
Procesyintegracjiniedziejąsięwpróżni.Zwykle,choćniezawsze,dotyczą
państwpołożonychwzględnieblisko(wjednymregionie).Termin,,region’’maprzy
tymnietylkoznaczeniegeograficzne,określabowiemumowniewydzielony,
względniejednorodnyobszarodróżniającysięodterenówprzyległychcechami
naturalnymilubnabytymi.Rozróżniasięregionyfizycznogeograficzne(np.klimaty-
czne,glebowe)igospodarcze(np.rolne,przemysłowe),atakżegospodarczo-
-administracyjnebędąceobiektemplanowaniaizarządzania(Encyklopediageografii
[2002,531];zob.teżMachlup[1986,66–7])
5
.Właśniedlategowiążesięintegrację
zregionalizmemdefiniowanymjakoporozumieniemiędzypaństwami,anawet
porozumieniepaństwowotwórcze.Przykładamiregionalizmusąfederacje,unie,
konfederacje,porozumienia,wspólnoty,paktyorazzwiązkipaństw.Wieleznich
powstałowceluzwiększeniabezpieczeństwa.Wprzeszłościtworzonojeprzez
podporządkowaniesłabszychpartnerów.Właśnieostatniacecharóżniregionalizm
odintegracji,którazawszemacharakterdobrowolny.
Regionalizmbywaopisywanynietylkowkontekścieekonomicznym,lecz
równieżwkontekścienp.politycznymjakoproceswspółpracyprowadzącydo
5
Wspólnotamipaństwtworzącymiregionysąugrupowaniaintegracyjnestanowiąceprzedmiot
analizyprowadzonejwtejksiążce.Napodstawieszeregukryteriów,wśródktórychnajważniejszesą
elementyustrojuspołecznego,politycznegoigospodarczego,współzależnezsystememwartości
stanowiącychpodstawętworzeniadanejjednostki,jakoterytoriadrugiegoszczebla,ulokowanegomiędzy
światemapaństwem,możnawyodrębnićtakiewspólnoty,jak:UniaEuropejska(UE),OECD,NAFTA
orazNATO.Niewątpliwienietylkopolityczno-społeczno-kulturowa,aleigospodarczaodległość
zWarszawydoMińskajestwiększaniżzWarszawydoLizbonyczyWaszyngtonu.
19
