Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Razemczyosobno?Przewodnikpolekturach
zaprzeczająkoncepcjiobywatelskiej,stanowiąprzeszkodędladalszej
formacjinarodowej”
2.Römerjestteżautoremobszernegoszkicu
Zagadnienienarodowebiałoruskie,pierwszegounastakszczegółowego
omówieniategotematu.nBiałoruśjestbodajklasycznymwzorem
wiązadłamiędzydwiemakulturami,jestdotądkrajem-kolonią,
obiektem«sferywpływówrywalizujących».[...]Dotychczasniezdo-
łałaonawsobiesamej,wswejwłasnejtreściindywidualnejzało-
żyćpunktuwyjściadoswegodalszegorozwoju”–pisał.Istwierdzał:
nOileLitwaiŁotwasąwzupełnościdojrzałedorozwiązaniaza-
gadnieniaautonomicznegobytupolitycznegoisamodzielnegoroz-
wojukulturalnego,otyleBiałoruśmajeszczesporykawałdrogido
tegoceluprzedsobą”.Kończyłzaśzdaniem:nNiepodejmujęsięna
razieprzesądzać,czyobecneprądyodrodzeniowebiałoruskiewyda-
dząodpowiedniplon,czyBiałorusinisąjużdoswegoodrodzenia
dojrzaliorazwjakimzakresieigranicachodrodzenietosiędoko-
na”
3.WtymżeczasieredaktorzynTygodnikaIlustrowanego”taką
otodedykacjęzamieściliwnumerzespecjalnym:nLitwieZygmun-
tów,LitwieKazimierzówświętych,Reytanów,KościuszkówiMickie-
wiczów–siostrzanej,współofiarnejiwspółbolejącej,Litwieufnej,
kochającejiwiernej–naznakpięciowiecznychniezłomnychślubów
zeszyttenpoświęcamy”
4.Jedenzautorówtegonumerutygodnika
powiadał:nmistycznąimarzycielskąjestduszapolskanaLitwie”.
Aleteżnarzekał:nRuchbiałoruskiwsercachpewnejkategoriiPo-
lakówwtymkrajupoczyniłspustoszenia,nićmyślipotargał.Izda-
łosięim,że,mieszkającwśródludubiałoruskiego,zobowiązku
powinnisamimianemBiałorusinówsięochrzcić”.Kończyłza-
pewnieniem:n[przedstawiciele–M.J.]narodunaszegonaLitwie
nienarzucająjęzykaizwyczajówwłasnychludowi,mowąobcemu.
Siejąkulturęzachodnią,alenieniecąnienawiści,unikająszowi-
nizmu”
5.BolesławPrusrozpocząłzaśswójartykułcharaktery-
stycznymwyznaniem:nAżmisięchcepowiedzieć,żechoćtrochę
oświeconyPolakniepotrzebujewyjeżdżaćnaLitwęwcelupozna-
niajej.Onjąznaprawieoddzieciństwa,anawetdawniej,chyba
zjakichśprzedbytowychczasów”.Nietylkokrajobraz.nNiemniej
znanymirównienambliskimjestludtamtejszy”.Dodałautor
–nnaprawdęmamytylkodwu«bratanków»,dwusprzymierzeń-
ców:polskiegoLitwinaiRuś,mówiącąpopolsku”.Wpewnejchwi-
lidziejowejdoLitwinówprzyszliPolacy,nniejakwrogidowrogów,
