Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wrazzwiekiemtenmechanizmstopniowozani-
ka.Takżepodrażnieniereceptorówczuciowych
krtaniinagłośniroztworemsolioniskimstęże-
niumożeskutkowaćbezdechem.Wolnoiszyb-
koadaptującesięreceptorydrzewatchawiczo-
-oskrzelowegoiśródmiąższupłucdostarczają
ośrodkowemuukładowinerwowemuinforma-
cjeoobjętościpłuc,stanieoskrzeliisiłachroz-
ciąganiananiedziałających.Jeżelidochodzido
rozciągnięciaipobudzeniareceptorówpodczas
wdechu,następujewydłużeniewydechuiopóź-
nienierozpoczęciakolejnegowdechu.Recepto-
ryJstymulowanem.in.podczasobrzękupłuc,
coskutkujeprzyspieszeniemoddechuzna-
przemiennymiokresamikrótkiegobezdechu.
Ośrodekoddechowyotrzymujerównieżin-
formacjedotycząceciśnieńO
2,CO
2ipHzre-
ceptorówznajdującychsięwukładziekrążenia,
oddechowyminerwowym.Stymulacjaośrodko-
wychchemoreceptorówprzezzwiększoneciś-
nieniepCO
2istężenieH+powodujenasilenie
wentylacji.Reakcjatajestmodulowanaprzez
chemoreceptoryobwodowe,wśródktórych
najważniejszekłębkiszyjneikłębkiaortal-
ne.Bodźcemdlanichzkoleigłówniezmiany
ciśnieniaparcjalnegotlenu.Unoworodkówme-
chanizmyregulacyjneniewpełniwykształco-
ne.Chociażodpowiedźnazwiększoneciśnienia
parcjalneCO
2jestprawidłowa,tohipoksjanie
powodujewystarczającejstymulacjiwentyla-
cji.Stwierdzono,żezwiększeniewentylacji
wpierwszych12godz.życiamożebyćjedynie
krótkotrwałe,aponimnastępujejejzmniejsze-
nie,nawetponiżejwartościwyjściowych.
103020Surfaktantijegorola
wukładzieoddechowym
MarekKulus
Surfaktant(SF)jestzłożonąsubstancjąlipi-
dowo-białkowąpokrywającącienkąwarstwą
płynznajdującysięnapowierzchnipęcherzy-
kówpłucnychizmniejszającąjegonapięcie
powierzchniowe.Zapobiegawtensposóbza-
padaniusiępęcherzykówpodczascykluodde-
chowegoiprzesiękowipłynówdoichświatła.
Jesttakżeczynnikiempozwalającymnautrzy-
maniedrożnościdrobnychoskrzeliwpływa
naznajdującąsiętamwydzielinęibierzeudział
wtransporcieśluzowo-rzęskowym.Surfaktant
odgrywarównieżwukładzieoddechowym
istotnąrolęzwiązanązmechanizmamiodpor-
nościinaprawy.
Syntezasurfaktantu,którywokoło90%skła-
dasięzlipidówibliskow10%zbiałek,jego
wydzielanieireabsorbcjaodbywająsięwpneu-
mocytachIItypu(PCII).Komórkitemająnie
tylkounikalnezdolnościdosyntezysubstancji
obardzozróżnicowanychwłaściwościach,jaki-
mibiałkahydrofilneihydrofobowe,fosfoli-
pidyilipidyobojętne,aletakżeposiadająspe-
cyficzneorganellakomórkowe,jakimiciała
lamelarne(CL).Wnichwłaśnie,opróczlipidów
surfaktantu,gromadzonebiałkasurfaktantu
BiC(SP-B,SP-C),atakżewewnątrzkomórkowa
frakcjabiałkaA(SP-A).Transportzsyntetyzowa-
nychwretikulumendoplazmatycznymfosfo-
lipidówdociałlamelarnychodbywasięprzy
Tabela1.7.Prawidłowaczęstośćoddechówudzieci
Wiek
Noworodki
Niemowlęta
Dzieci2–5lat
Dzieci>6lat
Nastolatki
Prawidłowaczęstośćoddechów/min
Tachypnoë1/min
30–50
>60
25–40
>50
24–30
>40
20–24
>30
12–20
1030FIzJOlOGIAIPATOFIzJOlOGIAODDYCHANIA
19