Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
MaciejBorski
prawdapolitykarodzinnawPolscewostatnichlatachwprowadziłainstrumenty,które
wwiększymstopniuniżwcześniejpozwalająnagodzenieżyciazawodowegozrodzin-
nymistwarzająlepszewarunkidopowstawaniairozwojurodzin,jednakzakresido-
stępdousługsocjalnychnadalwymagaintensywnegoprocesunieformalnegowsparcia
opiekunówosóbzniepełnosprawnościamiwśrodowiskulokalnym21.
WczasachPRLtrudnomówićojakimkolwiekwsparciupaństwadlaopiekunów
osóbzniepełnosprawnościami.Problemniepełnosprawnościbyłuznawanyprzez
ówczesnąwładzęzabardzoniewygodny22.Przyznawanieświadczeńosobom,które
niemogłyzprzyczynobiektywnychuczestniczyćwnbudowaniupaństwasocjali-
stycznego”
,byłotraktowanejakowyłudzanieświadczeń,rodzajspołecznegopasożyt-
nictwa.Towłaśniedlatego,zwłaszczawpoczątkachlatpięćdziesiątych,lansowano
tezęozanikupomocyspołecznejijejcałkowitejnieprzydatności23.Jedynegowsparcia
(ocharakterzewpełninieformalnym)udzielałazatemopiekunomosóbzniepełno-
sprawnościamibliższaidalszarodzina.Dopieroprzemianyustrojoweroku1989spo-
wodowałyzasadniczązmianęwpodejściudoniepełnosprawności.Zdrugiejstrony
wartopodkreślić,żeopiekunowieosóbzniepełnosprawnościamimocnoodczulilata
kryzysugospodarczego,jakienastąpiłypozmianiesystemuspołeczno-gospodarcze-
go.MariaKomorskapodkreśla,żennadmierneobciążeniebudżeturodzinypowodu-
jącepowstaniekłopotówfinansowych,trudnewarunkimieszkaniowe,brakiwwy-
posażeniumieszkaniaigospodarstwadomowegoprzyczyniająsiędodyskomfortu
psychicznegorodziny.Dodatkowymczynnikiemstresogennymjestświadomośćist-
niejącychmożliwościwleczeniuirewalidacjidzieckaijednocześniebrakdostępudo
tychmożliwościzpowodubarierekonomicznych.Sytuacjatawywołujeuczucienie-
spełnionegoobowiązkuwobecdziecka,cowpołączeniuzpoczuciemwinyzpowodu
niepełnosprawności,przemęczeniawielogodzinnąopieką,brakiemrelaksuiodpo-
czynkumożebyćprzyczynąpowstaniakonfliktówikryzysuwrodzinie”24.Oczywiście
trzebapamiętać,żejużprzedtransformacjąustrojowąwielerodzinzosobamiznie-
pełnosprawnościamiżyłowtrudnychwarunkachbytowych,przemianygospodarcze
wkrajujedyniepogorszyłyichsytuację25.Zdrugiejjednakstronywtymczasiewzrost
sprawnych,InstytutPracyiSprawSocjalnych,Warszawa2008,s.27-41;R.Borowski,Pedagogiczno-spo-
łeczneproblemyosóbniepełnosprawnych,WydawnictwoNaukoweNovumSp.zo.o.,Płock2006,s.49-66.
21
Zob.:G.Firlit-Fesnak,Rodzinypolskieipolitykarodzinna;stanikierunkiprzemian,[w:]G.Fir-
lit-Fesnak,M.Szylko-Skoczny(red.),Politykaspołeczna,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa
2011,s.187-189.
22
Zob.J.Szczepański(red.),SytuacjaludziniepełnosprawnychistanrehabilitacjiwPRL.Ekspertyza,
ZakładNarodowyimieniaOssolińskich,WydawnictwoPAN,Warszawa1984,s.559;M.Garbat,Hi-
storianiepełnosprawności.Genezairozwójrehabilitacji,pomocytechnicznychorazwsparciadlaosób
zniepełnosprawnościami,WydawnictwoNovaeRes,Gdynia2015,s.85-86.
23
Szerzejzob.:M.Borski,Prawoosóbniepełnosprawnychdopomocypaństwa–uwaginatleart.69
konstytucji,[w:]D.Fleszer,A.Rogacka-Łukasik(red.),Wokółproblematykistosowaniaprawa,Oficyna
WydawniczanHumanitas”
,Sosnowiec2016,s.260-261.
24
M.Komorska,Sytuacjadzieciimłodzieżyniepełnosprawnejwspołeczeństwiepolskim,Lublin2000,s.89.
25
Badaniadotyczącewpływuokresutransformacjinasytuacjęopiekunówosóbzniepełnosprawnościami
