Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.4.Formyiskutkiprzemocy
47
nychformachocechachprzymusuiograniczeniawolności(Dąbrowska-
-Bąk,1995).
Agresjamożemiećcharakterkonstruktywnyioznaczaćrozwójlub
destruktywny,równoznacznyzprzemocą.Agresjakonstruktywna(np.
wywołaniekonfliktuwsłusznejsprawie)najczęściejprowadzidołamania
normspołecznych,destruktywna(np.biciekolegi)—dozachowańprze-
stępczych.Wcodziennymżyciuspotykamysięzczynamiuznanymiza
agresywne,którychcelemjestjednocześnierozwójiprzemoc(np.wzajem-
nezabijaniesiężołnierzywwojnachnarodowowyzwoleńczych).Wprzy-
toczonychprzykładachoboksiebiewystępująspołecznieakceptowanedą-
żeniadowolnościinieakceptowanaprzemoc.
Podsumowując,możnazauważyć,żedoszłodoeksploracjipojęciaprze-
mocyzbezpośrednichaktów,mającychcharakteragresjifzycznejnaróżne
pośrednieformyzachowańagresywnychiwkonsekwencjizaszłozjawisko
swoistejdyfuzjipojęćagresjiiprzemocy.Stądstosowanaterminologiawy-
dajesięmałoprecyzyjna,jejspektrumznaczeniowerozciągasięnawielu
płaszczyznachobejmującychdziałaniajednostekifunkcjonowaniestruk-
tur,osóbirzeczy.ZdaniemW.Melzera(1998),doszłodotegom.in.przy
uwzględnieniukompleksuróżnych,instytucjonalnychiogólnospołecz-
nychprocesów,mającychwpływnaagresywnezachowanie.Konkludując,
terminflprzemoc”oznaczanajbardziejszkodliwąformę,podtypagresji
obejmującyskrajneformyagresjifzycznej.Wyrażaaspektinterakcyjny,
np.jakośćrelacjisprawca—ofarapozwalanawmiaręcałościoweujęcie
zjawiskaizoperacjonalizowaniegodlaempirycznychcelów.Kładziesię
mocniejszyakcentnaprzemocjakoformęzachowaniawynikającąztrud-
nościindywidualnegoreagowaniawbliskichkontaktachinterpersonal-
nychorazwsytuacjachekspozycjispołecznej.Terminflprzemoc”wyraża
takżeaspektinstytucjonalno-strukturalny(organizacjaszkołyiwarunki)
orazuwzględniauwarunkowaniaogólnospołeczne(wpływyspołeczno-
-kulturowe),awięcwkonsekwencji,umożliwiaprzeprowadzeniewielo-
poziomowychanaliz.Zauważasię,żewiększośćbadaczyposługujesię
różnymidefnicjamiprzemocywzależnościodspecyfkidanejdyscypliny
ipostawionychsobiecelówbadawczych.
1.4.Formyiskutkiprzemocy
Klasyfkacjaformprzemocyjestdośćtrudna,badaczestosująróżnety-
pologie.Najczęściejwyróżniasięprzemocfzyczną,psychicznąlubemo-
cjonalnąorazseksualną,wformieczynnejlubbiernej.J.Mellibruda(1993)
