Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wybraneetyczneimetodologiczneaspektyopiniodawstwasądowego…
19
dobadańnaukowych—przezRobertaRosenthala(1996,s.37):D[…]
najprawdopodobniejbadanielepszepodwzględemnaukowymbędzie
równocześniemiałowiększąwartośćetyczną”.Zpewnościąniejest
bowiemtak,żenajważniejszym(ipraktycznie—jedynym)czynnikiem
regulującymprzebiegbadaniapsychologicznegoideterminującymjakość
jegorezultatów(takżeDmoralną”)mabyćświadomośćmetodologiczna
badacza,natomiastwymógpoprawnościwarsztatowejmiałbynabierać
rangijakiegośimperatywumoralnego.Niewątpliwiedbałośćojaknaj-
wyższąrzetelnośćitrafnośćstosowanychnarzędzidiagnostycznychoraz
oteoretycznąilogicznąpoprawnośćinterpretacjiwynikówuzyskiwanych
zaichpomocąjestoczywistymwymogiemstawianymkażdemupsycho-
logowiikoniecznymstandardemjegopracy.Niejestjednakstandardem
wystarczającym—refleksjaetycznanadprzebiegiemkażdegopostępowa-
niaijegowynikamiokazujesięnieodzowna.Problemjednakwtym,że
Dfundamentalizm”czyDrygoryzmetyczny”(por.Frączek,1979),przebi-
jającyzprzytoczonychwypowiedziM.Toeplitz-Winiewskiej,niewydaje
sięobiecującymrozwiązaniem…
Otóżakceswkierunkuwszelkiegorodzajupryncypializmu,rygoryzmu
czyDfundamentalizmu”moralnego(aletakżemetodologicznego,praw-
negoitd.)zdajesięstanowićzaisteosobliwąformęsamozwalnianiasię
zobowiązkumyśleniaoprzebieguirezultatachpodejmowanychdziałań,
aprzedewszystkim—uchylaniasięododpowiedzialnościzanie.Liczyć
sięmająbowiemtylkozasady,prawa,imperatywy,bezwzględniesłuszne
iobowiązujące,odktórychskądinądoczekujesię,żezawszewskażą
jedynąalternatywęgodnąmoralnejaprobaty.Woczyrzucasięteżnaiwna
wiara,żecałezróżnicowanieibogactworzeczywistegoświataludzkiej
aktywnościbędziesiędałosprowadzićdoskończonejipoliczalnejliczby
przepisów,spisanychwjakichśkodeksach,autorytatywnieregulujących
postępowaniewkażdejnadającejsiędopomyśleniasytuacji.Niewątpli-
wietegotypupostawajestnajbardziejcharakterystycznadlarozmaitych
formreligijnejinterpretacjirzeczywistości,opierającejsięnaautorytecie
wróżbity,wyroczni,kapłana,proroka,świętejksięgiczysamegobóstwa
(por.Frankfort-Nachmias,Nachmias,2001,s.18—19).
Pytanieorygoryzmetycznywpsychologiijestzatemwistociepyta-
niemoto,ktomatuprawobyćDautorytetemmoralnym”icobyto
właściwiemiałoznaczyć.Wodróżnieniuodreligiiniewydajesięjednak
możliwewskazaniejakichśnadnaturalnychpodstawdlaowegoautory-
tetu.Demokracja,czyliopiniawiększości,wtymakuratprzypadkunie
wydajesięnajlepszymrozwiązaniem.
Przeciwieństwemfundamentalizmusązpewnościąwszelkiegorodzaju
liberalizmy,indyferentyzmyczyrelatywizmy,którychzasadnicząideę
możnabyzkoleiwyrazić,posiłkującsięsławetnymwyrażeniemPaula
2*
