Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
KazimierzM.Czarnecki
Dobliższejanalizyproblemunzmianrozwojowychczłowieka”wybrałem
sześćprac:dwieautorówiwspółautorówpolskichorazczterypraceautorów
iwspółautorówobcych,przetłumaczonychnajęzykpolski.Zwyjątkiemtrzech
pracpozostałetytułysąwydanepodwutysięcznymroku.
Syntetycznieujęteinformacjeozmianachrozwojowychczłowiekapodaję
wedługdatwydaniaprac,wukładzieodnnajstarszej”donnajnowszej”
.
Treśćpracynnajstarszej”nieoznacza,żejestonafałszywa,błędna,nie-
prawdziwa.Brakujewniejtylkonajnowszychwynikówbadań.
Treśćpracynnajnowszej”nieoznacza,żewszystkieinformacjezawarte
wniejsąudowodnione.
Problemzmianrozwojowychczłowiekaniejestaninowy,aniodkrywczy,bo
jużArystoteles(384–322p.n.e.),filozofgrecki,nwtzw.filozofiipraktycznejokre-
ślaczłowiekajakoistotęspołeczną(…)mogącąurzeczywistniaćswedążeniedo
szczęściajedyniewspołecznościpaństwowej”
.Uznawałnobiektywnośćświata,
wiecznośćmaterii,zmysłowepochodzeniewiedzyludzkiejorazcelowościową
interpretacjęrozwoju”
.Możnatwierdzić,żebyłjednymzpierwszychwstarożyt-
nościpsychologów(MałaencyklopediapowszechnaPWN,1959,s.45).
ZdaniemElizabethB.Hurlock(Rozwójmłodzieży,1965s.32-33)Arystote-
lesrozróżniałzmianyrozwojowechłopcówidziewcząt:nUwiększościdziewcząt
piersinabrzmiewająnaszerokośćdwóchpalców,agłosnabieraniecogłębsze-
gotonu,(…)zmianomfizjologicznymtowarzyszązmianywzachowaniusię”.
Ujawniająsięudziewczątnskłonnościdouniesień,irytacji,uczućnamiętności
igwałtownychwybuchówgniewu”;nuchłopców,którzymajądwakroćsiedem
lat,wytwarzasięnasienie”
.nWrazztązmianąpojawiająsięwłosywokolicyłono-
wej,głosnabierachropowatego,nierównego,czasamiprzenikliwegobrzmienia”
.
nKiedyzmianydokonująsięwszybkimtempie,jednostkaniemożeodpowiednio
przystosowaćsiędonichiwrezultaciestajesięniepewnaipełnaniepokoju”
.
Autorkapracystwierdziła,żedostrzeżonezmianywrozwojuczłowieka,
nzanotowanejużwczasachstarożytnychzostałypotwierdzonewpóźniej-
szychbadaniachnaukowych”
.
E.B.Hurlock(Rozwójdziecka,1961,s.34-37)stwierdziłarównież,że:
−
nrozwójobejmujeserięprogresywnychzmian,którewsposóbuporząd-
kowanyizgodnyprowadządocelu,jakimjestosiągnięciedojrzałościorganizmu”
,
−
nzmianyzachodząwjednymkierunku”
,
−
nkażdazmianajestzależnaodpoprzedniej,anastępnawywierawpływ
napóźniejszązmianę”,
