Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.E.Sękowski(red.),Psychologiazdolności.Współczesnekierunkibadań,Warszawa2004
ISBN83-01-14189-1,©byWNPWN2004
Koncepcjastylówmyślenia
RobertSternbergznanyjestprzedewszystkimjakoautortriadowej
koncepcjiinteligencji(1985).Poszukiwaniaautorawytyczałytrzygłówne
pytaniaizmieniającesięwczasiepróbyodpowiedzi.Popierwsze:cosię
dzieje,gdyczłowiekmyśliinteligentnie;jakierodzajeprocesów
umysłowychistrategiidająwrezultaciebardziejlubmniejinteligentne
zachowanie?Inteligencjajestkombinacjąprocesówinformacyjnych,
koniecznychdowykonywaniaróżnychzadań.Badaczokreśliłjemianem
komponentów,wyróżniającteodpowiedzialnezanabywaniewiedzy,za
wykonanie,itzw.metakomponenty.Tymostatnimnadałnajwyższysta-
tus,wskazując,iżsąodpowiedzialnezaplanowanie,podejmowaniedecyz-
jiikontrolowanieprzebieguwykonywaniazadań.Podrugie:costanowi
oistocierelacjidoświatazewnętrznego?Sternberguwypuklawtymzakre-
sieumiejętnośćradzeniasobieznowymizadaniamiorazzdolnośćdoauto-
matyzacjiprzetwarzania,współdecydującąoekonomicznościdziałań.Po
trzecie:naczympoleganaturazwiązkumiędzyjednostkąajejżyciowym
doświadczeniem?Istotąinteligencjipozostajeadaptacjadośrodowiska
ikształtowaniegoprzezwybórotoczenia,wktórymmożliwejestefektyw-
nefunkcjonowanie.Inteligencjajestwyznaczanaprzezśrodowisko
społeczno-kulturowe;nieistniejepozatymkontekstem.
Traktującinteligencjęjakomotorsamoregulacji,Sternbergmocno
podkreślałjejprzystosowawczycharakter.Wśladzatymformułowałtezę,
iżnietyleważnyjestpoziominteligencji,ilejejukierunkowanieiwyko-
rzystanie.Poglądtenwyraziłwzdaniu,iżizolowanyII(ilorazinteligencji)
jestpoznawczoipraktycznienieużyteczny.
Stwierdzając,iżosobyotymsamymIImogąodmiennieużywaćswo-
jejinteligencji,badaczstanąłprzedniełatwympytaniemoprzyczynętego
faktu.Cząstkowąodpowiedźdawałowyodrębnienieróżnychwzorców
zdolności.Wteoriitriadowejpiszeotrzechwymiarach(czynnikach)
współtworzącychinteligencję.Inteligencjaanalityczna,rozumianajesttak,
jaktoczyniąpsychometrzy.Ujmujeonastosunekjednostkidojejwe-
wnętrznegoświata.Zkoleinainteligencjętwórcząskładająsięñoprócz
wnikliwościñzdolnościdosyntezy.Tapostaćinteligencjistanowiłącznik
międzyświatemwewnętrznymazewnętrznąrzeczywistością.Inteligencja
praktycznadecydujeorozwiązywaniurealnychproblemówcodzienności,
odzwierciedlającrelacjeczłowiekazeświatemzewnętrznym.Zateminte-
ligencjaniejednomaimię.Indywidualnewzorcezdolnościsprawiają,że
20
