Psychologia edukacyjna

Dorota Bednarek, Hanna Bednarek

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-01-23115-6

DOI:

https://doi.org/10.53271/2023.100

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2023

Liczba stron:

539

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

. Psychologia edukacyjna. Red. Bednarek, Dorota; Bednarek, Hanna . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2023, 539 s. ISBN 978-83-01-23115-6, doi: https://doi.org/10.53271/2023.100

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A2 Bednarek, D.

A2 Bednarek, H.

T1 Psychologia edukacyjna

PB Wydawnictwo Naukowe PWN

PP Warszawa

YR 2023

SN 978-83-01-23115-6

DOI https://doi.org/10.53271/2023.100

Bibliografia BibTex:

@Book{ 296816, author = "", editor = "Bednarek, Dorota and Bednarek, Hanna", title = "Psychologia edukacyjna", publisher = "Wydawnictwo Naukowe PWN", year = "2023", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-23115-6", doi = "https://doi.org/10.53271/2023.100" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU -

ED - Bednarek, Dorota

ED - Bednarek, Hanna

TI - Psychologia edukacyjna

PB - Wydawnictwo Naukowe PWN

CY - Warszawa

PY - 2023

SN - 978-83-01-23115-6

ER -

DOI - https://doi.org/10.53271/2023.100

Netografia (standard APA):

. Red. Bednarek, Dorota; Bednarek, Hanna. Psychologia edukacyjna [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2023 [dostęp: 07 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/psychologia-edukacyjna-dorota-bednarek-hanna-296816. doi: https://doi.org/10.53271/2023.100

dysleksja, edukacja międzykulturowa, edukacja seksualna, specjalne potrzeby edukacyjne, Spektrum autyzmu, mentoring, tutoring, psychologia edukacji, psycholog szkolny, psycholog edukacyjny, zadania psychologa w szkole, organizacja pomocy psychologicznej w szkole, tożsamość zawodowa psychologa edukacyjnego, wspieranie zdrowia psychicznego uczniów, praktyka oparta na dowodach naukowych, specyficzne zaburzenie języka, dyskalkulia, wspieranie twórczości, design thinking w szkole

Psychologia edukacyjna to niezbędna pozycja w bibliotece każdego psychologa zatrudnionego w szkole, przedszkolu lub innej placówce edukacyjnej, a także studenta, który przygotowuje się do tej roli. Zespół specjalistów pod kierunkiem Doroty Bednare...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-23115-6

DOI:

https://doi.org/10.53271/2023.100

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2023

Liczba stron:

539

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wprowadzenie10
Część I. Zagadnienia podstawowe14
1. Psychologia edukacyjna jako specjalność psychologiczna – Dorota Bednarek16
1.1. Dlaczego „psychologia edukacyjna”?17
1.2. Czym jest psychologia edukacyjna21
1.3. Czym są „modele teoretyczne” i „ramy praktyczne” w psychologii edukacyjnej23
1.4. Podejście pragmatyczne odpowiedzią na różnorodność zadań26
2. Tożsamość zawodowa psychologa edukacyjnego – Dorota Bednarek30
2.1. Czym jest tożsamość zawodowa?31
2.2. Tożsamość zawodowa psychologów edukacyjnych33
2.3. Kształcenie i organizacje zawodowe psychologów edukacyjnych37
2.4. Autonomia zawodowa w zawodach zaufania publicznego38
3. Organizacja pomocy psychologicznej w systemie edukacji w Polsce – Katarzyna Mazur46
3.1. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna47
3.2. Nadzór i kierowanie poradniami i jednostkami systemu oświaty56
3.3. Standardy zatrudnienia psychologów w publicznych placówkach edukacyjnych58
4. Różnorodność ram praktycznych w psychologii edukacyjnej – Dorota Bednarek60
4.1. Modele organizacyjne w psychologii edukacyjnej61
4.2. Przegląd ram praktycznych w psychologii edukacyjnej64
4.3. Użyteczność ram praktycznych w psychologii edukacyjnej72
5. Psychologia edukacyjna jako praktyka oparta na dowodach – Dorota Bednarek76
5.1. Między metodą naukową a praktyką – idea praktyki opartej na dowodach77
5.2. Praktyka oparta na dowodach w psychologii i psychoterapii79
5.3. Perspektywy praktyki opartej na dowodach w edukacji85
5.4. Czy psychologia edukacji jest praktyką opartą na dowodach?90
6. Etyczne i prawne aspekty praktyki psychologicznej w edukacji – Dorota Bednarek96
6.1. Dobro dziecka obowiązkiem państwa i systemu edukacji97
6.2. Kto jest klientem w usługach psychologa edukacyjnego98
6.3. Prawa dziecka – kluczowe wartości w praktyce psychologicznej w edukacji100
6.4. Prawa i obowiązki opiekunów prawnych112
6.5. Prawa i obowiązki placówki oświatowej (poradnia/szkoła/przedszkole)116
6.6. Prawa i obowiązki psychologa edukacyjnego117
7. Zdrowie psychiczne z perspektywy psychologii edukacji – Ewa Trzebińska, Tomasz Kuźmicz124
7.1. Zdrowie psychiczne125
7.2. Kompetencja w zakresie zdrowia psychicznego131
7.3. Rola szkoły w podnoszeniu poziomu zdrowia psychicznego132
7.4. Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży a opieka psychologiczno-pedagogiczna134
8. Specjalne potrzeby edukacyjne, projektowanie uniwersalne i racjonalne usprawnienia – Dorota Bednarek152
8.1. Czym są specjalne potrzeby edukacyjne153
8.2. SPE w świetle Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych155
8.3. Regulacje prawne dotyczące SPE w Polsce157
8.4. Niebezpieczeństwa utożsamiania problemu z osobą158
8.5. Zapotrzebowanie na wiedzę o SPE a „psychopedagogiczne mity”160
9. Modele diagnozy psychologicznej w edukacji – Dorota Bednarek166
9.1. Status modeli diagnozy psychologicznej w edukacji167
9.2. Kto jest odpowiedzialny za diagnozę psychologiczną w systemie edukacji169
9.3. Standardy i klasyfikacje169
9.4. Przegląd modeli diagnozy psychologicznej w edukacji172
Część II. Specjalne potrzeby edukacyjne – wybrane zagadnienia (diagnoza i interwencja)188
10. Diagnozowanie inteligencji – trudności diagnostyczne oraz grupy specjalne – Bartosz M. Radtke, Urszula Sajewicz-Radtke190
10.1. Po co diagnozować inteligencję u uczniów?191
10.2. Początki diagnozy inteligencji193
10.3. Teoria CHC193
10.4. Diagnoza inteligencji w grupach specjalnych196
10.5. Wybrane własności testów psychologicznych w kontekście badania grup specjalnych197
10.6. O czym zatem pamiętać?201
11. Bezpłatne narzędzia psychologiczne do badania rozwoju poznawczego, społeczno-emocjonalnego i osobowościowego – Magdalena Kochańska206
11.1. Idea bezpłatnych narzędzi dla poradni psychologiczno-pedagogicznych207
11.2. Testy i kwestionariusze do badania mowy i języka210
11.3. Testy do badania umiejętności czytania i pisania215
11.4. Test rozwoju umiejętności wczesnoszkolnych217
11.5. Narzędzia do oceny wybranych funkcji poznawczych i uzdolnień218
11.6. Testy i kwestionariusze do badania osobowości oraz rozwoju społeczno-emocjonalnego221
12. Zaburzenia rozwoju językowego DLD – Magdalena Kochańska226
12.1. Zaburzenia komunikacji językowej – wprowadzenie227
12.2. Epidemiologia – skala występowania zaburzeń komunikacji językowej229
12.3. Pierwotne zaburzenie rozwoju językowego w świetle klasyfikacji medycznych i naukowych230
12.4. W poszukiwaniu źródła – co wpływa na zaburzenie rozwoju językowego? Czynniki genetyczne, neurobiologiczne i środowiskowe233
12.5. Funkcjonowanie poznawcze osób z zaburzeniem rozwoju językowego236
12.6. Diagnoza zaburzenia rozwoju językowego242
12.7. Heterogeniczność i zmiana wzorca zaburzeń w cyklu życia247
12.8. Potencjalne trudności edukacyjne i emocjonalne osób dotkniętych zaburzeniem rozwoju językowego248
12.9. Organizacja systemu pomocy dla uczniów z DLD249
13. Wskazówki dla nauczycieli odnośnie do pracy z uczniami ze specjalnymi potrzebami w zakresie języka i komunikacji – Magdalena Kochańska262
13.1. Dostosowania dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi – wprowadzenie263
13.2. Dostosowanie przestrzeni, czyli przyjazna organizacja miejsca nauki266
13.3. Organizacja procesu nauki – dostosowanie form i metod dydaktycznych268
13.4. Budowanie wspierającego komunikacyjnie środowiska w szkole i podczas lekcji270
14. Dysleksja z perspektywy specjalnych potrzeb edukacyjnych – Dorota Bednarek276
14.1. Jak współczesna wiedza redefiniuje rozumienie dysleksji277
14.2. Czym dysleksja jest, a czym nie jest278
14.3. Redukcjonizm vs. rozumienie szerokiego spektrum trudności w dysleksji282
14.4. Potrzeby edukacyjne wynikające z atypowego rozwoju w dysleksji284
14.5. Osoba z dysleksją we współczesnej szkole310
15. Diagnozowanie dysleksji rozwojowej – nowe standardy – Bartosz M. Radtke320
15.1. Dysleksja rozwojowa321
15.2. Diagnozowanie dysleksji rozwojowej324
15.3. Uwagi końcowe331
16. Dyskalkulia – procesy poznawcze odpowiedzialne za operacje arytmetyczne, implikacje praktyczne – Monika Pudło336
16.1. Dyskalkulia i zaburzenia umiejętności arytmetycznych – ogólne pojęcia i definicje337
16.2. Rozwój umiejętności arytmetycznych a dyskalkulia338
16.3. Procesy poznawcze zaangażowane w liczenie340
16.4. Neuronalne korelaty operacji arytmetycznych u dzieci z dyskalkulią341
16.5. Współwystępowanie zaburzeń umiejętności arytmetycznych z innymi zaburzeniami342
16.6. Uwagi końcowe343
17. Terapia czy edukacja? Oddziaływania oparte na dowodach w zaburzeniach neurorozwojowych na przykładzie spektrum autyzmu – Anna Waligórska346
17.1. Specyfika zaburzeń neurorozwojowych i neuroróżnorodności w szerszym ujęciu a potrzeba oddziaływań terapeutycznych347
17.2. Terapia psychologiczna a oddziaływania edukacyjne w zaburzeniach neurorozwojowych na przykładzie spektrum autyzmu350
17.3. Oddziaływania oparte na dowodach a rozwój interwencji na przykładzie modelu NPDC/NCAEP w kontekście spektrum autyzmu352
17.4. Zastosowanie praktyk opartych na dowodach w systemie edukacji358
Część III. Różnorodność zastosowań psychologii edukacyjnej364
18. Czynniki poznawcze, społeczne i środowiskowe, obniżające osiągnięcia szkolne uczniów: szczególna rola pamięci roboczej, bezradności intelektualnej i zagrożenia stereotypem – Klara Rydzewska, Sylwia Bedyńska, Grzegorz Sędek366
18.1. Wprowadzenie367
18.2. Pamięć robocza jako istotny predyktor osiągnięć szkolnych368
18.3. Bezradność intelektualna jako istotny mechanizm ograniczający osiągnięcia edukacyjne370
18.4. Zagrożenie stereotypem jako społeczny mechanizm ograniczający osiągnięcia edukacyjne371
18.5. Bezradność intelektualna jako predyktor trudności w uczeniu się nowych technologii przez starszych dorosłych376
18.6. Wnioski końcowe377
19. Spersonalizowane formy wsparcia w rozwoju i edukacji – mentoring oraz tutoring – Joanna Szen-Ziemiańska, Bartłomiej Marszałek382
19.1. Geneza mentoringu i tutoringu383
19.2. Czym są mentoring i tutoring?383
19.3. Formalne ramy współpracy387
19.4. Mentoring i tutoring – przykłady programów realizowanych w Polsce i na świecie393
20. Rzecz o mądrej informacji zwrotnej, czyli jak przekazywać konstruktywną krytykę – Joanna Roszak400
20.1. Czym jest informacja zwrotna?401
20.2. Konstruktywizm edukacyjny – waga aktywności w procesie uczenia się i nauczania403
20.3. A może tak zaserwować kanapkę?408
20.4. Wise feedback, czyli co?410
20.5. Słów kilka o trudnej sztuce chwalenia414
21. Projektowanie doświadczeń, czyli zastosowanie metody design thinking w edukacji – Łukasz Tanaś, Aneta Duda-Jaśkiewicz420
21.1. Czym jest projektowanie doświadczeń edukacyjnych421
21.2. Myślenie projektowe w dwóch znaczeniach422
21.3. Strategia myślenia projektowego w ujęciu Stanford Institute of Design423
21.4. Możliwości wdrożenia myślenia projektowego w szkołach427
22. Edukacja seksualna – wspomaganie rozwoju psychoseksualnego – Dorota Kalka432
22.1. Współczesne podejście do seksualności człowieka433
22.2. Czym jest, a czym nie jest edukacja seksualna434
22.3. Edukacja seksualna – formalna i nieformalna435
22.4. Wnioski końcowe440
23. Rozwijanie kompetencji międzykulturowych u nauczycieli – Lucyna Aleksandrowicz-Pędich444
23.1. Wprowadzenie445
23.2. Kompetencja międzykulturowa447
23.3. Specyfika różnic kulturowych w edukacji450
23.4. Wskazówki dla nauczyciela w pracy z uczniem z innej kultury453
23.5. Uwagi końcowe456
24. Wspieranie wybranych aspektów uczenia się: wskazówki praktyczne – Magdalena Przedniczek460
24.1. Wspieranie dzieci ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi – metody tradycyjne461
24.2. Wspieranie dzieci ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi – treningi neurokognitywne483
25. Edukacja: antytwórcza pułapka czy inkubator twórczości? – Joanna Maria Kwaśniewska496
25.1. Wprowadzenie497
25.2. Kreatywność i twórczość497
25.3. Twórcza zupa, czyli trzy komponenty twórczości498
25.4. Wpływ nagrody na twórczość500
25.5. Pułapka antytwórczej edukacji503
25.6. Dlaczego trudno jest stymulować kreatywność uczniów w szkole?504
25.7. Jak sprawić, by szkoła stała się inkubatorem twórczości?505
25.8. Wnioski końcowe511
26. Tradycyjne metody wspierania rozwoju dziecka – czy wytrzymały próbę czasu? – Dorota Bednarek516
26.1. Dlaczego „tradycyjne” metody?517
26.2. Skoncentrowana na dziecku terapia zabawą517
26.3. Użycie gier w terapii zabawą521
26.4. Biblioterapia522
26.5. Wnioski końcowe526
Indeks rzeczowy530
O Autorach534

Tożsamośćzawodowapsychologaedukacyjnego

potrzebamiﬁzjologicznymiibezpieczeństwa(zao

MathesoniSutcliffe)2018)oMożebyćonazdeﬁ-

niowanajakodoświadczenieosobistegozaanga-

żowaniawpewiensystem)takżeosobaczujesię

jegointegralnączęściąijestprzezniegoakcepto-

wana(Haggetyiino)1996)oPrzynależnośćłączy

sięzpotrzebądawaniaiotrzymywaniapoczucia

więzi(Lane)2018;MathesoniSutcliffe)2018)oZtej

potrzebymogąwynikaćzarównopozytywne)jak

inegatywnekonsekwencjedlakształtowania

dojrzałejtożsamościzawodowejoZjednejstrony

potrzebaprzynależnościmotywujebowiemdo

rozwijaniawsobiepoczuciawspólnotyzetosem

zawodowym)zdrugiejjednakmożeprowadzić

dopostawniereﬂeksyjnych)bezkrytycznych)

konformistycznych(ibidem)o

Konﬂiktidentyﬁkacji:zawódvs.organizacja

ZbadańHekmanazzespołemwynika)żeidentyﬁkacjaprofesjonalnamożestaćwkonﬂikciezidentyﬁkacją

zorganizacją(Hekmaniino)2009a)ocociekawe)pracownicy)dlaktórychgłównąidentyﬁkacjązawodowąjest

tazorganizacją)wierzą)żekadrazarządzającastoiUpoichstronie»)podczasgdyci)dlaktórychgłównąiden-

tyﬁkacjąjesttożsamośćzprofesją)postrzegająkadręzarządzającąjakoUniepoichstronie»(Hekmaniino)

2009b)oBadaniapokazują)żewwielubranżachpracownicyzwiązanizzarządzaniemsąpostrzeganijako

promującyprzedewszystkimzysk)częstokosztemjakościokreślanejstandardamiprofesjonalnymi(Freidson)

2001)oNaprzykładpraktykującylekarzepostrzegaliszczególnienegatywniekadręzarządzającą)zwłaszcza

tęzmedycznymwykształceniem)gdyżboleśnieodczuwalizmianępostawjejprzedstawicieliokreślaną

jakorezygnacjęzcelówzawodulekarzanarzeczidentyﬁkacjizcelamiorganizacyjnymi(Hoff)1999)o

2.2.Tożsamośćzawodowa

psychologów

edukacyjnych

Podobnedoopisanychwyżejprocesykształto-

waniatożsamościzawodowejwystępująwza-

wodziepsychologaoZjednejstronynabywanie

tożsamościzawodowejjestprocesemindywi-

dualnym)

realizowanym

przez

jednostkę)

zdrugiejodbywasięwkontekściespołecznym)

podwpływemakceptowanychikształtowanych

przezorganizacjezawodowestandardówreali-

zacjirolizawodowejoWwypadkupsychologów

edukacyjnychpopierwszeinternalizacjipodle-

gapoczuciebyciapsychologiem)podrugiepsy-

chologiempraktykującymwobszarzeedukacjio

Waters(2014)przywołujeterminUwytwarzania»

czyteżUrzeźbieniatożsamości»(craftingofiden-

tities))któryodzwierciedlaświadomywysiłek

koniecznydokształtowaniadojrzałejtożsamo-

ścizawodowej)opisujeteżbadaniawskazujące

napoczuciezagubieniaprofesjonalistówpra-

cującychwmultidyscyplinarnymkontekście

charakterystycznymdlapracypsychologów

edukacyjnycho

Rolazawodowa

Wydajesię)żekolejnymniezbędnymterminem

koniecznymdozrozumieniatego)jakpsycholo-

gowieedukacyjnipostrzegająspecyﬁkęswojego

zawodu)jestUrolazawodowa»oWaters(2014)

zwracauwagę)żeterminyUrolazawodowa»

iUtożsamośćzawodowa»bywająwpewnych

kontekstachużywanezamiennieoZkoleiAshton

iRoberts(2006)twierdzą)żetrudnojestzdeﬁnio-

waćrolęzawodowąpsychologaedukacyjnegoo

Jedenzpowodówtofakt)żepotrzebyróżnych

grupklientów(dzieci)rodzice)szkoła)organnad-

zorujący)mogąwchodzićzesobąwkonﬂikto

Dodatkowo)jakwynikazbadańprowadzonych

wWielkiejBrytanii)szkołyczęstooczekujączego

innegoniżpsychologowieedukacyjniskłonni

sąoferować)cowskazuje)żepsychologowie

wzwiązkuztym)jakdeﬁniująswojąrolę)mają

pewneoczekiwaniaiwartościniekoniecznie

zgodnezoczekiwaniamiklienta(wtymwy-

padkuplacówkiedukacyjnej)(KellyiGray)

2000)oTrudnościzezdeﬁniowaniemroliitożsa-

mościzawodowejwynikająteżczęściowozte-

go)żeedukacjajestobszarem)wktórymróżne

grupyzawodowepodejmująpodobnezadaniao

Brak wyników

Psychologia edukacyjna

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra