Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
Psychiatria
wymi.Obokbezpośrednichmetodzabijaniachorych(rozstrzeliwanie,zagazowy-
wanie,podawaniedożylnieskopolaminyiluminalu)Niemcystosowalitakże
metodypośrednie,takiejakgłodzenieiniedbanieowarunkihigieniczne,copo-
wodowałoszerzeniesięchoróbzakaźnychwśródpacjentów.Niemcyczęstowy-
korzystywalitakżechorychdoprzeprowadzaniaeksperymentówmedycznych.
OilewNiemczechsystemtotalitarnyprzeznaczyłchorychpsychiczniena
zagładę,otylewZSRRpsychiatriabyławykorzystywanadocelówpolitycznych
iwalkiideologicznej.TakzwanaSesjaPawłowowska(11-15X1951)Akademii
NaukZSRRiAkademiiNaukMedycznychZSRR(zainspirowanaprzezKC
WKP-KomunistycznejPartiiZwiązkuRadzieckiego)przebiegałapodhasłem
nZPawłowemprzeciwWirchowowi»,zapoczątkowującwykorzystywanieteorii
I.Pawłowawwalceznidealistycznymikoncepcjamiwpsychiatrii».Jejodpo-
wiednikiempolskimbyłanogólnopolskakonferencjapoświęconanaucePawło-
wa»,któraodbyłasięwKrynicy(27XII1951-3I1952)zudziałemspecjalistów
sowieckich.
Kolejnyetapwykorzystywaniapsychiatriidocelówpolitycznychrozpoczęło
stwierdzenieN.Chruszczowaz1959r.,żenwZSRRtylkoczłowiekchorypsy-
chiczniemożewystępowaćprzeciwsocjalizmowi».Pozwoliłotonaumieszcza-
niedysydentówwszpitalachpsychiatrycznych(współcześniepraktykitakiesto-
sowanesąnadalwChinach,KoreiPółnocnejinaKubie).
Międzyinnymiztegopowoduw1977r.zostałazatwierdzonaprzezŚwiato-
wąFederacjęPsychiatrycznątzw.DeklaracjaHawajska(drugawersja-1983),
będącazbioremwskazańetycznychwpracylekarzapsychiatry.Kolejnymijej
wersjamibyłyDeklaracjaWiedeńska(1983)iDeklaracjaMadrycka(1996),
uwzględniającawskazaniazawartewrezolucjiONZodnośniedoprawosóbpsy-
chiczniechorychz1991r.
CharakterystycznydlapsychiatriiprzełomuXIXiXXwiekunihilizmterapeu-
tycznyzostałprzełamanywwynikuznacznegopostępuwrozwojubiologicznych
metodleczenia,psychoterapii,rehabilitacji,jakrównieżopiekipozaszpitalnej.
Początekrozwojubiologicznegolecznictwapsychiatrycznegozwiązanyjest
zosobąJ.Wagnera-Jauregga(1857-1940),któryw1917r.zastosowałmalarię
trzydniowąwleczeniuporażeniapostępującego,zacootrzymałNagrodęNobla
(1927).
ZnacznypostępodnotowanowlatachtrzydziestychiczterdziestychXXwie-
ku,kiedyM.Sakel(1900-1957)wprowadziłmetodęwstrząsówinsulinowych
(doświadczeniaklinicznerozpocząłw1933r.),L.J.Meduna(1896-1964)meto-
dęwstrząsówpentetrazolowych(1935),G.R.Forrermetodęwstrząsówatropino-
wych(1949),U.Cerletti(1877-1963)iL.Bini(1908-1964)zaśzastosowali
wstrząsyelektryczne(1938).Równoleglenastąpiłrozwójpsychochirurgii.Jej
pionierembyłE.Moniz(1874-1955),któryw1936r.wprowadziłdopraktyki
klinicznejleukotomię,zacootrzymałNagrodęNobla(1949).Niemożnajed-
naktegonazwaćsukcesempsychiatrii.Lobotomiaprzedczołowa,będącmetodą
inwazyjną,powodującąnieodwracalnezmianyorganiczne,awkonsekwencji
niekorzystnezmianywzachowaniuifunkcjonowaniuspołecznymchorych,bu-
dziławielezastrzeżeńnaturyetycznejiwkrótcezniknęłazzakładówpsychia-
trycznych.
