Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
Wszyscypamiętamy,jakpatrzyliśmynaekrantelewizora,gdziewie-
lekulobracałosięwbębniemaszynylosującejażdochwili,gdyjedna
znich,zwypisanymnaniejnumerem,wpadadopojemnika.Hostessa
nanaszychoczachsięgapokulęztajemniczymwyrazemtwarzyipo
chwiliodczytujeszczęśliwynumer.Zwycięzcadziękujefortunie,przez
wzglądnapamięćorzymskiejboginiFortunie,ślepejofiarodawczyni
szczęścia.My,widzowie,uznajemytozazdarzenielosoweidobrzewie-
my,żewinnejsytuacjikaprysFortunymógłbysięokazaćrówniezłoś-
liwyjakwmrocznejopowieściShirleyJacksonzatytułowanejLoteria.
Słownikoksfordzkipodaje,że„wyniklosowy”jestwynikiembezprze-
widywalnejprzyczynylubprojektu,wewnętrznienieprzewidywal-
nym.Alemożecietuzaprotestować,boczyżświatwokółnasniejest
rządzonyprzezprawafizyki?Jeślitaksiędzieje,powinnobyćmożliwe
określeniepołożeniaiprędkościporuszaniasiękażdejkuliwmaszynie
losującejwdowolnejprzyszłejchwili,aniepewność,którazkulzosta-
niewybrana,oznaczałabypoprostu,żenaszumysłniepotrafiśledzić
sposobu,wjakikuleporuszająsięwbębnie.Ogrompotencjalnychkon-
figuracji,któremogąprzyjmowaćkule,przytłaczanaszemożliwości
obliczeniowe.Aletopowinnobyćtylkoczasowymograniczeniem:wy-
starczającosilnykomputerpowinienpotrafićwykonaćbrutalnezada-
niezanas,awtedylosowośćokażesiętylkoiluzją,którąmożnarozpro-
szyć.Jeślisięnadtymchwilęzastanowić,mogąpojawićsięwątpliwości.
Wprawdzienaturamożesięrządzićswoimiprawami,przyszłośćjed-
nakpozostajewewnętrznieniepoznawalna,gdyżpołożenieiprędkość
każdejkuliniemogąnigdyzostaćustalonezcałkowitądokładnością.
Pierwszyrzutokanalosowośćwywołujezamętwynikającyzeskom-
plikowanychpowiązań.Choćwiemy,żesąjakieśreguły,wynikjestnie-
pewny.Loterieigrykarcianeogólniezaliczasiędotejkategorii.Bar-
dziejkłopotliwyjestfakt,żenaturasamawsobiejestniezbytdobrze
8
