Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1
UJARZMIANIEPRZYPADKU
Brzmitoniewiarygodnie,aleniktdotychczasniepodjąłsiępracynadogól-
nąteoriągry.Babilończykrzadkooddajesięabstrakcji.Przyjmujenakazy
losu,oddajemużycie,nadzieję,panicznątrwogę,alenieprzyjdziemuna
myśldociekaćjegolabiryntowychprawanibadaćobrotówkul,którego
objawiają.Mimoto,oświadczenie,októrymwspomniałem,spowodowa-
łowieledyskusjiocharakterzeprawno-matematycznym.Zjednejznich
wzięłopocząteknastępująceprzypuszczenie:jeżeliloteriajestwzmoże-
niemprzypadku,systematycznymsączeniemchaosuwporządekświata,
czyniebyłobypożądane,abytrafuczestniczyłwewszystkichetapach
losowania,niezaśtylkowjednym?Czyniejestrzecząśmieszną,żetraf
decydujeoczyjejśśmierci,aokolicznościtejśmierci-skrytość,jawność,
momentkiedymaonanastąpić-zagodzinęczyzastolat-niesąpoddane
trafowi?
JorgeLuisBorges,LoteriawBabilonie2
ODNIEPRZEWIDYWALNEGODOZGODNEGOZREGUŁAMI
Wowianychtajemnicąprapoczątkachstarożytnejhistoriiideaprzy-
padkubyłazwiązanazprzeznaczeniem.Cozostałozapisane,miało
sięwydarzyć.Przypadekbyłpersonifikowany,przynajmniejwCesar-
stwieRzymskim,przezboginięFortunę,którarządziłajakowładczyni
cynizmuinieprzewidywalności.Jakująłtowswoimstudiumbóstw
rzymskichHowardPatch,„dlaludzi,którzyczuli,żeżyciejestniespra-
wiedliwe,ato,coodległe,jestwnajlepszymwypadkuwątpliwe,ije-
dyne,comożnazrobić,toprzyjąćwszystko,coprzyniesielos,Fortuna
reprezentowałaużyteczne,aczasaminonszalanckiepodsumowanie
naturalnegobiegurzeczy”3.
2
JorgeLuisBorges,LoteriawBabilonie,przeł.StanisławZembrzuski,[w:]tegoż,Historie
prawdziweiwymyślone,MuzaS.A.,Warszawa1993,s.145.
3
Tenipozostałecytaty-jeśliniezaznaczonoinaczej-podanowtłumaczeniuwłasnym
(przyp.tłum.).
18
