Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przezroczysty-znaczeniaikonotacjesemantycznewjęzykupolskim
29
niewyróżniajacysię,pozbawionywyrazistości,nijaki,pospolity,nudny(por.Ada-
maS.nieodwiedzająkoledzy,onteżnieszukaichtowarzystwa.Wszkolerówieśnicy
śmiejąsięzniego,żemaniemodneubraniaijestnjakiśtakiprzezroczysty”.Drwiny
kolegównierobiąnanimwrażenia
42
;Upłynęłyjakieśdwamiesiące,ajazapomniałem
oofercieuznając,żemamjużwiekuznawanyprzezpracodawcówzanprzezroczysty”
(powyżejpięćdziesiątegorokużyciapracodawcyniechętniezatrudniają,aplikacje
odkładanesąnadkosz”),wzwiązkuzczymnapracęnwcharakterze”niepowinienem
liczyć43;Karolstawałsięcorazbardziejprzezroczysty,nietrudnobyłozgadnąć,żenie
odgrywawpowieściżonyznaczącejroli
44
).Dlaporządkuwartoprzypomnieć,żetak
rozumianyprzymiotnikprzezroczystymożesięrównieżłączyćzrzeczownikiemję-
zykorazjegosynonimami(styl,dyskurs),kontekstowonacechowującjenegatywnie,
oczymbyłajużmowa.
*
Namarginesienadmieńmy,żewniektórychtekstachmożnanapotkaćmetaforyczne
użyciaprzymiotnikaprzezroczystyocharakterzeneutralnym,pozbawioneelementu
wartościującego.Zdarzająsięoneincydentalnie,przedewszystkimwliteraturze
pięknejorazpoezji.Odmetaforomówionychdotychczasróżniąsiętym,żenie
mająustabilizowanejpozycjiwjęzyku(nienależądogrupymetaforpotocznych,
metaforpowszechnegoużytku
45
),ichcharakterjestindywidualny,jednostkowy,
autorski(np.Wkradamsiępodciebie.Zlizujękroplepotu.Mająprzezroczystysmak.
Przepływaprzeznieciepło,słonałzawość,lepkośćpożądania46;Przezroczystemyśli
/Cichopousypiały/Ogródrozkładaskrzydła47).
42
A.Tyczyńska,Sądodbierzejejsynazanadopiekuńczość?,nPolskapresse”,oddziałnPrasaŚląska”,
15.02.2008.
43
S.Dąblewski,Jednymokienkiemwzaświadczenieoniezaleganiu,nGazetaUbezpieczeniowa”,
25.05.2010.
44
A.Onichimowska,Trzecieoko,Warszawa2009.
45
Oróżnychtypachmetaforzob.np.:K.Mosiołek-Kłosińska,Metaforawtekścieużytkowym-cha-
rakterystyka,próbaocenynormatywnej,nPoradnikJęzykowy”1997,z.10,s.1-23;A.Bogusławski,
Ometaforze,nPamiętnikLiteracki”1971,z.4,s.113-126.
46
M.Gretkowska,Namiętnik,Warszawa1997.
47
Spełnienie,https://tylkocisza.wordpress.com[datadostępu:3.11.2018].
