Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
EugeniuszGostomski
szeciwysokiejinflacji.Najdłużejnazłotobyłwymienialnydolaramerykański–do
sierpnia1971roku,ztym,żeodlattrzydziestychXXwiekuprawodozamiany
dolarównazłotoprzysługiwałojużtylkobankomcentralnym1.
Wewspółczesnejgospodarcewystępujątrzyformypieniądza:
•
pieniądzgotówkowy–banknotyimonetyemitowaneprzezbankcentralny,
będącewposiadaniugospodarstwdomowychipodmiotówniebankowych,
•
pieniądzbezgotówkowy–pieniądzistniejącywformiezapisunarachun-
kachklientówwbankachdepozytowo-kredytowych,emitowanyprzezte
banki,
•
pieniądzelektroniczny.
Pieniądzelektronicznyzgodniezprawembankowym(art.4.1.5)towartość
pieniężnastanowiącaelektronicznyodpowiednikznakówpieniężnych,która
spełniałącznienastępującewarunki:
•
jestprzechowywananaelektronicznychnośnikachinformacji,
•
jestwydawanadodyspozycjinapodstawieumowywzamianzaśrodkipie-
niężneonominalnejwartościniemniejszejniżtawartość,
•
jestprzyjmowanajakośrodekpłatniczyprzezprzedsiębiorcówinnychniż
podmiotywydającejądodyspozycji,
•
nażądaniejestwymienianaprzezwydawcęnaśrodkipieniężne,
•
jestwyrażonawjednostkachpieniężnych.
Pieniądzelektronicznynieodgrywajeszczedużejroliwżyciugospodarczym
naświecie,alejegoznaczeniestopniowosięzwiększa.
Ogółśrodkówpieniężnych,któresądodyspozycjipodmiotówniebankowych
(gospodarstwadomowe,przedsiębiorstwa)stanowipodażpieniądza.Wskład
podażypieniądzawchodzigotówkawobieguorazśrodkinarachunkachban-
kowychorazinnesurogatypieniądza(np.weksleiczeki).Wielkośćpodażypie-
niądzazależyodwielkościkreacjipieniądzadokonanejprzezbankemisyjny(pie-
niądzgotówkowy)ibankikomercyjne(pieniądzbezgotówkowy).
Wujęciumakroekonomicznympodaż(ilość)pieniądzawobieguustalasię
wpostaciagregatówpieniężnych,różniącychsięstopniempłynności.Najbardziej
płynnymagregatemjestM1,doktóregonależągotówkawobieguorazdepozyty
bieżące(narachunkachrozliczeniowychioszczędnościowych).Agregatpieniężny
M2obejmujeopróczskładnikówtworzącychM1depozytyterminowezpierwot-
nymterminemlokatydo2lat.StandardowymmiernikiempieniądzawkrajachUnii
EuropejskiejjestagregatM3,któryobejmujeM2ipapierydłużnebankówzter-
minemwykupudo2latorazzobowiązaniabankówztytułuoperacjifnansowych
zprzyrzeczeniemodkupu,dokonywanychzinstytucjaminiemonetarnymi.
1
Zob.M.Górski,Rynkowysystemfnansowy,PWE,Warszawa2009,s.15-20.
