Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
EugeniuszGostomski
sięwpary,wktórychkażdazestronoferujetowarpożądanyprzezdrugąstronę
wodpowiedniejilościioodpowiedniejjakości,cobyłobybardzotrudnymzada-
niem.Posługującsiępieniądzemjakośrodkiemwymianydokonujemysprzedaży
towarówzapieniądze,zaktórenastępnienabywamyinnepotrzebnetowary.
Whistoriiróżnedobraużytkowepełniłyfunkcjępośrednikawwymianiehan-
dlowej:zboże,bydło,skóry,sólitp.Wkońcu,zuwaginatakiezalety,jakjedno-
rodność,trwałość,łatwapodzielnośćidużyciężarwłaściwy,funkcjętęzaczęły
pełnićmetaleszlachetne(złoto,srebro).Kruszcepoczątkowoważono,anastęp-
niezaczętostosowaćwwymianiehandlowejwybijanezmetaliszlachetnychmo-
nety,czylicechowaneznakipieniężne,naktórychemitent(mennica)stwierdzała
wagęmonetyipróbę(jakośćkruszcu).
Pieniądzjakośrodekpłatniczymaabsolutnąmoczwalnianiazzobowiązań
wobecwierzycieli.Oznaczato,żewierzycielniemożeodmówićakceptacjiure-
gulowaniazobowiązaniawformiepieniężnej.Należypodkreślić,żeztącechą
pieniądzazwiązanejestokreśleniepieniądzajakoprawnegośrodkapłatniczego,
comożnaprzeczytaćtakżenabanknotachemitowanychprzezNarodowyBank
Polski.
Funkcjęśrodkapłatniczegopieniądzpełniprzedewszystkimwobrocietowa-
rowym,gdyzapłatazaprzekazanedobranienastępujenatychmiast,leczpóźniej,
tzn.gdynabywcakorzystazkredytukupieckiego,którynastępniezostajeuregu-
lowanywformiepieniężnej.Ponadto,pieniądzwcharakterześrodkapłatniczego
stosowanyjestdoregulowaniazobowiązańzinnychtytułów,np.ztytułupodat-
ków,przyspłaciekredytówiuiszczaniuróżnychopłat.
Pieniądzpełniteżfunkcjęmiernikawartości.Zapomocąpieniądzawyra-
żasięwartośćwszystkichtowarów,zasobówistrumienigospodarczych.Dzięki
temu,żecenywszystkichdóbrmaterialnychwyrażonesąwjednostkachpienięż-
nych,łatwomożemyjeporównywać.Cenatowarujestjegopieniężnąwartością.
Wysokośćcenokreślasiłęnabywcząpieniądza,któraniejeststała,leczzmienia
sięwzależnościodskaliinflacjiwkraju.
Ponadtopieniądzpełnifunkcjęśrodkaprzechowywaniawartości,czylijest
instrumentemtezauryzacjibogactwa.Podmiotygospodarczegromadzą(tezau-
ryzują)pieniądze,abymócwprzyszłościdokonywaćzakuputowarówispłacać
zobowiązania.Innymisłowy,pieniądzjestśrodkiemtezauryzacjiwtedy,gdy
niewydajemyodrazuwszystkichzarobionychpieniędzy,leczczęśćznichjako
oszczędnościodkładamynaprzyszłość.Przechowywanieoszczędnościwformie
pieniężnej,aniewobligacjach,biżuteriiczynieruchomościachmatęzaletę,że
pieniądzjestdobremdoskonalepłynnym.Oznaczato,iżoszczędnościpieniężne
możnanatychmiastibezżadnychkosztówtransakcyjnychwykorzystaćdoza-
płatyzatowarylubdouregulowaniaokreślonychzobowiązań.Zaletąpieniądza
wfunkcjiśrodkatezauryzacjijestrównieżto,żestalezachowujeswojąwartość
nominalną,wprzeciwieństwiedoinnychaktywów,którychwartośćnarynkucią-
glesięzmienia.
Natomiastsłabościąpieniądzajakośrodkaprzechowywaniawartościjestto,że
jegosiłanabywcza(wartośćrealna)naskutekprocesówinflacyjnychwgospodar-
