Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
społecznej.JakwskazujeprofesorUrszulaKalina-Prasznic,zewzględuna
obowiązkowyiuniwersalnycharakterorazwpływekonomicznynapoziom
życiamieszkańcówkraju,maonadecydująceznaczeniedlazachowania
porządkuspołecznegoigospodarczego.Solidarnośćspołecznapolegana
poczuciuwspólnotyiwspółdziałaniustosunkowojednorodnejwspólnoty
mającejnaceluzapewnieniebezpieczeństwaspołecznegojejczłonków
narażonychnaokreśloneryzyko3.Solidarnośćta,będącawarunkiemsze-
rokopojętejsprawiedliwościspołecznejiprawczłowieka,stanowifunda-
mentpublicznychsystemówemerytalnych,zapewniającychpożądanyspo-
łeczniepoziomredystrybucjidochodów,zarównomiędzypokoleniowej,
jakiwewnątrzpokoleniowej.Potrzebazapewnieniatakiejredystrybucji
powoduje,żesystemypublicznePAYGfunkcjonujągeneralnienazasadzie
zdefiniowanegoświadczenia(DB),apochodząceznichemeryturykształ-
towanezuwzględnieniemzarobkówosiąganychwtrakciekarieryzawo-
dowejorazokresuzatrudnienia,aleteżrealizująakceptowalnyspołecznie
poziomemerytur.NielicznekrajewEuropie,jakPolska,wpublicznym
systemieemerytalnymodeszłyodtejzasadyistosujązasadęzdefiniowanej
składki,awpraktycehipotetycznejzdefiniowanejskładki(notionaldef-
nedcontribution,NDC).WodróżnieniuodstosowaniazasadyDB,kiedy
państwobierzenasiebieobowiązekzapewnieniaemeryturynaokreślo-
nympoziomie,wprzypadkustosowaniazasadyDCtakiegoobowiązku
niema.Jedyniewokreślonejsytuacji(np.pospełnieniuwymogudotyczą-
cegominimalnegookresuwnoszeniaskładekdosystemu)państwomoże
zagwarantowaćpewienminimalnypoziomemerytury,jeślidanaosoba
nieosiągniegonapodstawiewniesionychskładek.
Pozapublicznymsystemememerytalnym,organizowanymprzezpań-
stwo,wpraktycewystępujątakżezarządzanenaogółprzezpodmiotypry-
watnetzw.zakładowe(określaneteżjakopracownicze),programyemery-
talne(occupationalpensionprogrammes),atakżeindywidualneprogramy
emerytalne(pojęcie„programyemerytalne”jestczęstozamienniestoso-
wanezpojęciem„planyemerytalne”).Wszystkieonepozyskująskładkiod
uczestników,anastępnieinwestująje-zwyklewaktywafinansowe,czyli
aktywadostępnenarynkufinansowym(akcjespółekiinstrumentyznimi
3U.Kalina-Prasznic,SocialSolidarityinpensioninsurance,„UbezpieczeniaSpołeczne.
Teoriaipraktyka”2019,nr2.
14
Rozdział1.Prywatyzacjaemerytur-podłoże,istota,mechanizmy