Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tego,byprzeznaczyćczęśćdochoduosóbwwiekuprodukcyjnymnafinan-
sowaniedochoduosóbbędącychnaemeryturze.Pozwoliłotonaskuteczną
eliminacjęubóstwaosóbstarszychwokresieodlat50.do80.XXwieku,co
byłomożliwedziękirosnącejliczbieludnościczynnejzawodowoiwzro-
stowiproduktywnościosiągniętemuzasprawąpostęputechnologicznego
ilepszejedukacjikolejnychpokoleń.
Zewzględunazachodzącezmianydemograficzneemeryturybędą
stawaćsięcorazważniejsząkwestiąspołeczną.W2019r.naświeciebyło
703mlnosóbwwieku65latistarszych.Wciągunajbliższychtrzechdekad
liczbaosóbstarszychnaświeciewzrośnieponaddwukrotnie,osiągając
ponad1,5mldosóbw2050r.,przyczymwzrosttenbędzienajwiększywAzji
WschodniejiPołudniowo-Wschodniej,istosunkowoniewielkiwAustra-
liiiNowejZelandiiorazwEuropieiAmerycePółnocnej,czyliregionach,
wktórychpopulacjajestjużznaczniestarszaniżwinnychczęściachświata1.
Systemyemerytalnetradycyjniecharakteryzowanonapodstawie
pierwotnychpowodówichwprowadzenia.Wujęciuhistorycznymzasad-
niczowyróżniasiędwasystemy:zapatronapierwszegouznawanyjest
WilliamBeveridge,adrugiego-OttoBismarck.Wpierwszymsystemie
wramachzabezpieczeniaspołecznegokażdemuobywatelowizapewniasię
zryczałtowanąemeryturę,naogółuzależnionąodstanuzamożnościdanej
osoby,niezależnieodzarobkówosiąganychwokresieaktywnościzawo-
dowej.Obywatelemogązdecydowaćsięnauzupełnienietejemerytury
oświadczeniawynikającezumówzpracodawcą.Systemtenwróżnych
formachzostałwprowadzonym.in.wWielkiejBrytanii,Danii,Irlandii
iHolandii,iwdużejmierzeodpowiadafunkcjonującemutamobecnie
systemowiobejmującemuryczałtoweświadczenieemerytalnezsystemu
publicznego,uzupełnioneoświadczeniezobowiązkowegolubczęściowo
obowiązkowegozakładowego(pracowniczego)programu(planu)emery-
talnegoorazzsystemudobrowolnychoszczędności.Zkoleiwsystemie
bismarkowskimzakładasię,żeprawodoświadczeńzzabezpieczeniaspo-
łecznegomożnauzyskaćtylkoprzezzatrudnienie.Świadczeniaemerytalne
sąwnimpowiązanezosiąganymwynagrodzeniemizazwyczajpodlegają
ograniczeniom,jeślichodziomaksymalnypoziom,częstoteżmogąbyć
objętegwarancjamidotyczącymiemeryturyminimalnej.Tensystemzostał
1UnitedNations,WorldPopulationAgeing2019,NewYork,2020,s.5.
12
Rozdział1.Prywatyzacjaemerytur-podłoże,istota,mechanizmy
