Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
13
powstać,zanimdoszłodooddzieleniasięobugatunków21.Cechwspólnychdla
ptasiegośpiewuiludzkiejmowyjestznaczniewięcej.Zarównouptaków,jak
iuludzimożemywyróżnićwrodzoneiwyuczonezachowaniadźwiękowe.Więk-
szośćptakówrodzisięzumiejętnościąostrzeganiaprzedniebezpieczeństwem
orazwzywaniadozgromadzenia.Uludziwrodzoneapele,wpostacidziecięce-
gokrzyku,mająrównieżdwojaki,rozpoznawalnynacałymświecie,charakter
-krzykbóluikrzykobwieszczającygłód.Resztydźwiękówiichfunkcjiprzed-
stawicieleobugatunkówmusząsięnauczyć.Obokpodwójnegosystemupojawia
siępodwójnaartykulacja.Wmowieludzkiejpojedynczysegmentbrzmieniowy,
takjakipojedynczanutawptasimśpiewie,zwyklenieposiadająsamodzielnego
znaczenia,dopieroichuporządkowanasekwencjaprzekazujejakiśsens22.Wspól-
nacechaobusystemówkomunikacjiujawniasięrównieżwobecnościróżniących
się,alespokrewnionychzesobądialektów23.
Ichociażprocesynaukikodowaniaidekodowaniadźwiękuwnormalnych
warunkachprzebiegajązarównouludzi,jakiuptakówprzywykorzystaniulewej
półkulimózgu,mechanizmysprawującenadnimikontrolęsąodmienne.Pro-
wadzitodokilkupoważnychróżnic.WedługJ.Aitchisonumiejętnośćśpiewu
posiadająjedyniesamceiwykorzystująjąwdwóchcelach-abyzainteresować
sobąpartnerkęlubodstraszyćintruza24.Oprócztego,vmiędzyśpiewemróżnych
gatunkówptakówwystępująbardzodużeróżnice,owielewiększeniżmiędzyję-
zykamiludzi.Wdodatkuptakiporozumiewająsięwzasadzienaodległość,pod-
czasgdymowaludzkajestzwiązanaraczejzbliskością”25.
Wywodzeniepoczątkówjęzykazmelodii,choćpodobniejakiinneteorie
opierasięjedynienadomysłach,systematycznieumacniaswojąpozycjęwśródan-
tropologów.Dopatrywaniesięźródełjęzykawrozwojuosobniczym(wstadiach
przyswajaniaprzezmłodeosobnikisystemubrzmieniowego)wydajesię(zpunk-
tuwidzeniamoichbadań)niezwyklezajmujące,bowyraźniewskazujenapier-
wotnośćidoniosłośćvmelodyjnejkomunikacji”
.Zanimdzieckozaczniemówić,
przechodzietapposługiwaniasięprzed-językiem(uptakówjesttookresprzed-
śpiewu),czyligaworzeniem.Wydawaneprzezniemowlędźwiękiprzypominają
melodięojczystegojęzykaistanowiąćwiczeniaprzystosowująceaparatgłosowy
domówienia.Ponieważkażdyjęzykmaswójsystemdźwiękowy,pierwszypo-
znanyprzezdzieckojęzykwarunkuje,jakwdalszymżyciubędzieonowładać
następnymijęzykami,zjakimakcentembędziemówić26.Dorośli,posługującysię
21Ibidem,s.115.
22J.Aitchison,Ziarnamowyś,s.20.
23Ibidem,s.21.
24Ibidem,s.22.
25Ibidem,s.21.
26E.T.Hall,Bezgłośnyjęzyk,s.120.
