Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
50
SPRAWCŻOśćMED|ÓW
niżsłuchanewradio).Możnabyćsłuchowcem,gdychodziopercepcjęsłów,
awzrokowcem,gdywgręwchodząprzedmioty.Preferencjemogąsięprzytym
zmieniać–chwilowoczytrwale(zwiekiem).(Mayen,1972:10-12).
Znaczeniewspółdziałaniazmysłówpodkreślaanalizasposobufunkcjo-
nowaniapamięci.Możnasiętuodwołaćdokoncepcjipodwójnegokodowania
(sformułowanejprzezkanadyjskiegopsychologaAllanaPaivio)zakładającej,że
informacjeprzechowywanewdwóchniezależnychkodachsąlepiejpamiętane.
(Maruszewski,2011:303).Potwierdzeniemmożebyćprzykładsposobulektury
charakterystycznegodlaAbrahamaLincolna(1809-1865;pełniłurządprezydenta
USAwlatach1861-1865).Uważałon,żezaangażowaniedwóchzmysłów:wzroku
isłuchu,dajewiększąpewnośćzrozumieniaizapamiętaniatreścitekstu.Sam
lubiłgłośnoczytaćksiążkiczygazety.(Phillips,1992:148-149).Zkoleirosyjski
neuropsychologAleksanderŁuria(1902-1977)pisałodziennikarzuStraszewskim,
którypotrafiłzapamiętaćdługieciągiliczb,anastępnieodtwarzaćjepo15-16
latach,dziękisynestezji–flpotrafiłzapamiętywaćabstrakcyjnymateriałwpostaci
obrazów”
.Nieumiałnatomiastzapamiętywaćabstrakcyjnychsłów,którychnie
potrafiłprzełożyćnaobrazy(jaknp.flnieskończoność”).(Maruszewski,2011:144).
Wkulturzeeuropejskiejpodejmowanojednakpróbywizualizacjipojęćabstrak-
cyjnych–świadczyotymdorobekemblematyki,czyzwłaszczaikonologii.
Wistocierzeczyjednakdeterminizmtechnologicznyodnosisięraczejdo
mediówniżdofizjologii.Niechodziwięc,werzepismaczydruku,oosłabienie
słuchu,tylkoozwiększenieliczbyiwzrostznaczeniakomunikatówodwołują-
cychsiędowzroku.Przyczym,nieulegaprzecieżwątpliwości,żekażdyztych
zmysłówumożliwiaodmiennąpercepcjęświata(upraszczając,światpercepcyjny
osobyniewidzącejjestinnyniżosobyniesłyszącej).Najistotniejsząkonsekwencją
współokreślającąstrukturępierwszychtomówwykładuhistoriikomunikacjijest
rozróżnieniesłowamówionego(dźwięku)odsłowapisanego(formygraficznej).
Należyjednakpodkreślić,żetylkoniektórezezmianpowodowanebyłyprzez
wszystkiesystemypisma.Podstawowąmodyfikacjąbyłoupowszechnieniepisma
alfabetycznego.WedługMcLuhana(2001:197)flAlfabetfonetycznyzredukował
posługiwaniesięwszystkimizmysłaminaraz–atymwłaśniejestmowa–tyl-
kodokoduwzrokowego”
.Pismoideograficzneniewywoływałotakiegoskutku.
flTylkoalfabetfonetycznyprzerywałącznośćmiędzyokiemauchem,pomiędzy
semantycznymznaczeniemakodemwzrokowym;wtensposóbpismofonetyczne
posiadamocprzenoszeniaczłowiekazesferyplemiennejdocywilizacji,czylidaje
okozamiastucha”
.(McLuhan,2001:172).TakżeOng(2011:158-159)dowodził,że
pismoprzyczyniłosiędodominacjiwizualności–flprzestrzeńsłyszenia”zaczęła
ustępowaćflprzestrzeniwidzenia”
.Wrazzpismemnastąpiłazmianawaloryzacji
zmysłów.SocjologJerzyMikułowskiPomorski(1988:58),uciekającsiędohiper-
boli,stwierdził,żeflCzłowiekprzestałsłyszeć,azacząłwidzieć.Więcej–to,co
usłyszał,przekształciłwwizualnyzapis”
.
