Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MED|AJAKOEKSTENSJE
43
(Echnatonposłużyłsięwizerunkiemsłońca,któredasięzlokalizowaćwjednym
miejscu).Oilejednakbrakpismaalfabetycznegouniemożliwiawprowadzenie
monoteizmu,otyleopanowanietegosystemupismaniemusiprowadzićdomo-
noteizmu.TaknaprzykładGrecyprzyswoilipismoalfabetyczne,alenieporzucili
politeizmu.KlęskaEchnatonawiązałasię,jaktookreśliłInnis,zmonopolem
kapłanównawiedzę(grupyposiadającemałorozpowszechnionątechnologięin-
formacyjnągromadząiużytkująkorzyści,jakichonadostarcza).Najważniejszym
monopolembyłanaukaczytaniaipisania.ZaczasówEchnatonafunkcjonowało
pismohieroglificzne,zniemalnieograniczonąliczbąznaków,więcwzasadzie
tylkokapłanimieliczasiśrodki,byopanowaćsztukęczytaniaipisania.Oniteż
zadecydowaliolosachreligiiEchnatona–odrzucilijąwciągujednegopokolenia
(choćczęśćznichzapisałajejzasady).(Levinson,2006a:36-39).
Rodzitooczywiściewątpliwościcodosamegosensupojęciafldeterminizm”
.
Kłos(2006:22)wskazuje,żedeterminizmmedialnyjestniemożliwy,sposóbbo-
wiem,wjakiludzieposługująsięmediami,prowadzidowielusytuacjinieprzewi-
dywalnych–chodzioprzypadki,gdyludzienabywająśrodkitechniczne,zktórych
niepotrafiąkorzystać,takżewtymsensie,żeposługująsięniminiezgodniezich
podstawowąfunkcją.TakżeDebray(2010:108-109)podkreśla,powołującsięna
przemyśleniafrancuskiegokomunikologaJacquesaPerriaulta,żefllogikawykorzy-
stania”wniezliczonychprzypadkachflprzeważanadzaprogramowanymsposobem
stosowania”
.Inaczejmówiąc,flzlogikiprzedmiotuniemożnawyprowadzićlogiki
użytkowania”
.(Debray,2010:229).Jegozdaniemskutkitechnologiizależąodśro-
dowiska,wktórymjązastosowano.WbrewwyobrażeniuMcLuhanamediumnie
wpływabezpośrednionaużytkownika,niemodelujegonaswójsposób.Ludzie
posługująsięmediamizapośrednictwemśrodowiskaspołecznego(nienależy
więcprzeceniaćtechnikikosztemśrodowiska).Naprzykładpismolinearne,które
wstarożytnychMykenachsłużyłodosporządzaniatajnychzapiskówgospodarki
pałacowej,wAtenachzostałowykorzystanejakośrodekujawnianiainformacji.
Nienależy,zdaniemDebraya,fetyszyzowaćnarzędzi–onetylkosłużąza-
spokajaniuwcześniejistniejącychpotrzeb:flCzytelnicyistniejąniedlatego,że
istniejąksiążki;erudyciistniejąniedlatego,żeistniejąbiblioteki”
.(Debray,2010:
229).Technikaniejestautonomiczna,nierodzisięteżzniczego.Niezawszeprzy
tymjestwdrażana.flKażdeśrodowiskopobierateinnowacje,któresądlaniego
najwłaściwszeiktórewnajmniejszymstopniujedestabilizują.Nicniedziejesię
automatycznie”
.(Debray,2010:108).Ludziebroniąsięprzeddominacjątechniki,
stądbywaonaodrzucana,przyjmowanaponownie,zmieniana.Niemniejjednak
technikajestjednymzczynnikówkształtującychludzi(należywięcwyjśćpoza
opozycjępodmiot–przedmiot).Toonawspółdecydowałaopowstaniuirozwoju
naszegogatunku.Antropogenezabyłazarazemtechnogenezą.Rozwijającasię
