Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Profesjajakoorganizacjaikategoriastatusu
Należyteżzwrócićuwagę,żeterminprofesjawjęzykuangielskimfunk-
cjonujeoboktakichpojęć,jaknp.praca(ang.job),pojmowanewformalnym
znaczeniujakopracazawynagrodzeniem,zadaniedozrobienia,obowiązek4,
lubzajęcie(occupation)5–rodzajpracylubwykonywanegozajęcia.
Denotacjapojęciaprofesjaniejesttakjednoznaczna,jakbytowynikało
zjejpowszechnegostosowania.TrafniezauważatoL.Veysey,pisząc,żepro-
fesjaoznaczancoświęcejniżtylkoprzypadkowyrodzajczynności,któretak
historyczniebyłyokreślanewnaszejkulturze”6.Wtymstwierdzeniuzawar-
tajestsupozycja,żepojęcianprofesja”inprofesjonalny”mająszerokiizróż-
nicowanyzakresznaczeń,którewymagajądoprecyzowaniaipogłębionej
analizymetodologicznej.
Wrozdzialepierwszymdokonanazostanieanalizapojęcianprofesja”
uwzględniającajegodualistycznycharakter.Dualizmtenwyrażonyjestwte-
orii,żeprofesjajestjednocześnierodzajemorganizacjiikategoriąstatusu7.
Dualistycznakoncepcjapojęciaprofesjawróżnychokresachhistorycznych
zmieniałasięwrazzezmianamizachodzącymiwstatusiesamychprofesji.
Wtymkontekściekażdanaukowapróbaanalizypojęciaprofesjamusibyć
takżeanaliząhistoryczną:profesjemogąbyćanalizowanezperspektywyhi-
storycznejjakorodzajrozwijającejsięspołecznejorganizacjiijakozmienia-
jącasiękategoriastatusu.
Profesjonalizacjatoproceskształtowaniasięprofesji.Wprocesieprofe-
sjonalizacjimożnawskazaćpewneznaczącemomenty,którepozwalająoce-
nić,najakimetapiejestproceskształtowaniasięprofesji,tojestkorporacji
zawodowejookreślonychcechach.
Podjętaanalizapojęcianprofesja”uwzględnizarównoprocestworzenia
sięorganizacjizawodowych,jakistopniowegouzyskiwaniaprzezzawody
społecznegoprestiżu,copozwolinazobrazowanie,wjakisposóbklasyczne
profesje,takiejakprawoczymedycyna,osiągnęłyswojąwysokąpozycję
wśródinnychzawodów.
Wrozdzialedrugimscharakteryzowanezostanąatrybutyprofesjonali-
zmu,którepozwalająodpowiedziećnapytanie,jakistopieńprofesjonalizacji
osiągnąłdanyzawód.Cechyprofesjonalizmuwymienianeprzezsocjologów
profesjizasadniczomogąsięodsiebieróżnić,alebogataliteratura
przedmiotupozwalanasformułowaniewniosku,żeistniejekilkastałych
atrybutów,którepozwalająnaokreśleniekryteriów,jakiedanyzawódpowi-
nienspełniać,bymógłaspirowaćdouzyskaniastatusuprofesji.
4OxfordAdvanced…,dz.cyt.,s.696.
5Tamże,s.876.
6L.Veysey,ThePluralOrganizedWorldsoftheHumanities,[w:]A.Oleson,J.Voss,The
OrganizationofKnowledgeinModernAmerica,Baltimore1979,s.51–106.
7Tamże.
28
