Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Doświadczenietopograficznejakomodelstanowieniakrajobrazu
powiedzieć-wdrodzedokrajobrazu.Alepojawiasiętucoświęcej,cowymykasię
zwyczajnejkalkulacji:
Wtrakcieprzemieszczaniasięwkrajobraziecośnieustannieumyka,ajednocześnie
czegośprzybywawświeciewrażeń,znaków,widoków,zapachówidoznańfizycznych.
Abynaprawdępoznaćkrajobraz,trzebagopoczuć19.
TesłowaTilleyawyraźniewskazują,żedoświadczenietopograficzne,doświad-
czeniewdrodzetorównieżdoświadczeniewpełnizmysłowe.
TimEdensorwesejupoświęconympraktycespacerowaniaprzywołujeRicharda
Longa,zwracającuwagęnajegoprace,wktórychprocesartystycznyzaczynasię
odspaceru,araczejwydeptywaniadrogi.TakicharaktermapracaALineMadeby
Walkingz1967roku,którejnmaterialną”treściąsąścieżkiwydeptaneprzezartystę
wnaturalnejprzestrzeni:trawnika,polany,naktórejpozostawioneśladystająsię
drogączłowieka.Edensorakcentujezmysłowyicielesnycharaktertychprac,chociaż
należałobypowiedzieć-kinestetyczny,takjakwkolejnejpracyTeWetRoad:Te
TimesofWalkingontheRain-WettedRoadAlonga19-DayWalkof591Milesfrom
theNorthCoasttotheSouthCoastofFrancez1990roku,wktórejściśleokreślona
topografiamiejscaiczasuspotykasięzezmysłowymwymiaremnmokrejdrogi”
,
potwierdzając-wpewnymsensie-zmysłowośćkrajobrazówtopograficznych.
Dodaćnależy,żeswojedziałaniaLongdokumentował,wprowadzającdodatkowo
elementmapykrajobrazów,przezktórewędrował,zaznaczającszlakiipunkty
orientacyjneiuzupełniającwtensposóbfizycznyaktizmysłowepostrzeganie
oelementnarracji20.
Doskonałymprzykłademdziałańwpisującychsięwntopograficzne”myślenie
okrajobraziejestprojektSławomiraBrzoski,ujętywjegodwutomowejmonografii
Rokwędrującegożycia21,którastanowirelacjezrocznejpodróżyprzezświat.Kluczem
doodczytaniadziałańBrzoski,opisanychwobutomachmonografii,stajesięwpisu-
jącesięwspotkaniezkrajobrazemdoświadczenietopograficzne.Tofaktycznieono
wyznaczarytmwędrówkiiintensywnośćdoznańwzmagającychsięzkażdymprze-
mierzonymkrokiem,aczasamipozostawaniemwmiejscu.Jasnesięstaje,żewędrów-
kajestkluczemdotego,coegzystencjalne(życie,czasaminakrawędzi),artystyczne
(sztuka,wyrażającasięwdziałaniachspontanicznych)itopograficzne(krajobraz
przemierzanyikontemplowany,azarazemnieomaldotykany).
UBrzoskitetrzywymiarysięprzeplatają,nakładająnasiebietak,żestająsię
jednym,jakbycelowoniepozwalałysięoddzielićalbozespoliłysiętak,żeniesposób
19Ch.Tilley,Praktykowaniekrajobrazu…,dz.cyt.,s.405.
20T.Edensor,WalkingintheBritishCountryside:Refexivity,EmbodiedPracticesandWaysto
Escape[w:]BodiesofNature,edsP
.Macnaghten,J.Urry,SAGE,London2001,s.102-105.
21S.Brzoska,Rokwędrującegożycia,t.1-2,UniwersytetArtystyczny,Poznań2017,2019.
