Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Racjonalnośćkryminalizacji
19
zachowaniaopartejnaprzyjętychprzezrządzącąwiększośćzałożeniachaksjo-
logicznychorazzapewnieniemożliwościściganiatychzachowańzapomocąin-
strumentówprawakarnegoipoinformowanieotymadresatównorm8.Zkolei
T.Kaczmarekzwracauwagę,żenracjonalnyustawodawcabędziechciałuwzględ-
niaćtakżestanowiskoopiniispołecznejwkwestiachdlaprawarelewantnych,
jakojednegozempiryczniestwierdzalnychfaktówspołecznych,wpływającychna
skutecznośćustanawianychzakazów”9.MyślprezentowałwcześniejW
.Świda
wskazujący,żedziałalnośćustawodawcyświadomaicelowaniemożeignorować
stanowiskaspołeczeństwa,jegopoglądów,wierzeń,idei,którymisiękierujeiza-
sadmoralności,ponieważskazanabyłabynaporażkę10.L.Gardockiwiążeodnie-
sieniesiędoocenspołecznychzjego(społeczeństwa)poczuciemsprawiedliwo-
ści,któreniemożebyćignorowaneistanowigranicępenalizacji11.Jakwskazuje
równieżJ.Dylewska,sposób,szybkośćiskutecznośćrealizacjizałożonegoprzez
prawodawcęceluzależyodnastawieniaadresata,wpostacispołeczeństwa12.Za-
temzapewnienieskutecznościrealizacjiustanowionejnormywymaga,abysys-
temwartościprzyjmowanyprzezprawodawcębyłzbieżnyztym,którywyznają
jejadresaci.
Winnymprzypadku,nieuwzględnieniawartościaprobowanychprzezspołe-
czeństwo,czywprost,wprowadzenianormztymiwartościaminiezgodnych13,ich
skutecznośćbędzieniewątpliwieniższa,coprzełożysięnaocenęprzydatnościjej
ustanowienia.UstawodawcytakiegoJ.Dylewskaniewahasięnazwaćnieracjonal-
nym14.JednakR.Zawłockiostrzega,żeustawodawcaniepowinienuwzględniać
oczekiwańspołecznych,jeżelizależąoneodbieżącychpartykularnychinteresów,
niezgodnychzsystememwartościspołecznych15.H.Kołakowska-Przełomiec
wprostzastrzega,żenkryminalizacjapenalizacjaniepowinnabyćwynikiem
emocjonalnychnaciskówiżądańopiniipublicznej”16.RównieżzdaniemW
.Wró-
blaustawodawcakarnymusidystansowaćsięoduwzględnianiaaktualnychocen
wyrażanychwopiniipublicznej,zrezerwątraktującemocjeisymbolikę,jakałączy
8Ibidem,s.30.
9T.Kaczmarek,Racjonalnyustawodawcawobecopiniispołecznejapopulizmpenalny,[wo]Po-
pulizmpenalnyijegoprzejawywPolsce,red.Z.Sienkiewicz,R.Kokot,Wrocław2009,s.37;
idem,Racjonalnyustawodawcawobecopiniispołecznejapopulizmpenalny,[wo]Księgade-
dykowanadrEwieWeigend,red.S.Waltoś,UCzasopismoPrawaKarnegoiNaukPenalnych”
2011,s.167in.;idem,Nowypolskikodekskarnyijegoaksjologiczneorazkryminalnopolitycz-
nezałożenia,[wo]Nowakodyfikacjaprawakarnego,t.III,red.L.Bogunia,Wrocław1999,s.22.
10W.Świda,Prawokarne.Częśćogólna,Warszawa-Wrocław1961,s.78.
11L.Gardocki,Penalizacjaijejograniczenia,UArchiwumKryminologii”1985,t.XII,s.13.
12J.Dylewska,ZasadaproporcjonalnościworzecznictwieTrybunałuKonstytucyjnegopowej-
ściuwżycieKonstytucjiRPz2kwietnia1997r.,UPrzeglądSejmowy”2001,nr1,s.45.
13Ibidem.
14Ibidem.
15R.Zawłocki,Pojęcie…,s.106,przyp.1.
16H.Kołakowska-Przełomiec,Kryminalizacja…,s.160.