Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
§4.Bliższacharakterystykaorazpodziałprawrzeczowych
41
przewiduje(stosuneknienazwany),bądźzmodyfikowaćstosunekwustawieunormo-
wany(np.stosunekdzierżawy)wedługswegouznania49.
Odmiennajestsytuacjawzakresieprawrzeczowych.Zainteresowanimogą
powoływaćdożyciatylkotakieprawarzeczowe,jakieustawaprzewiduje,
amożliwośćumownegokształtowaniaichtreściwsposóbodmiennyodprzyjętego
wustawiejestbardzoograniczona
50.Jesttotzw.zasadazamkniętejlistyprawrze-
czowychlub-połacinie-numerusclausustychpraw51.
Zasadnicząprzyczynąprzyjęciaprzezustawodawcętakiejzasadyjestto,żeprawa
rzeczowesąskutecznewzględemosóbtrzecich(sąprawamibezwzględnymi),awięc
rzutująnaichsytuację.Pozatymdoukształtowaniaprawrzeczowychpotrzebnesą
pewnezasadyorganizacyjne,którychustalenieprzekraczamożliwościzainteresowa-
nychosób(dotyczytonp.ujawnianiaprawrzeczowychwksiędzewieczystej).
Oczywiścieustawą,któramożepowołaćdożyciaokreślonepraworzeczowe,jestnie
tylkokodeks.Możeniąbyćtakżeustawaszczególna.Ustawamożeprzytymnadać
określonemuprawucharakterrzeczowybądźwyraźnie,bądźwtensposób,żeprzy-
znajemutakiecechy,którełącznieskładająsięnaistotęprawarzeczowego52.
Zasadanumerusclaususprawrzeczowychmaszczególneznaczeniejakozamknię-
talistaprawrzeczowychograniczonych(§35,II).Należyjednakpamiętać,żema
onaznaczeniebardziejogólne.Wedługniejbowiemnietylkoniemożnadowolnie
ustanawiaćprawrzeczowychograniczonych,lecztakżepowoływaćdożycianieprze-
widzianychprzezustawęszczególnychpostaciwłasności(np.tzw.własnościpodzie-
lonej-§20,I)aniteżprawrzeczowychstanowiącychformypośredniemiędzywłas-
nościąaprawamirzeczowymiograniczonymi.
26
49W
.Czachórski,A.Brzozowski,M.Safjan,E.Skowrońska-Bocian,Zobowiązania.Zaryswykładu,
Warszawa2003,s.134in.
50Orz.SNz12.11.1997r.,ICKN321/97(LEXnr50520).Patrzteżorz.SNz21.07.2010r.,IIICSK279/09
(LEXnr738106),wktórymSąd,przypominającpowyższązasadę,dopuściłustanowieniesłużebności
gruntowejotreściznacznieodbiegającejodprzewidzianejwart.285§1k.c.Zliteraturyzob.np.E.Gnie-
wek,Kształtowanietreścistosunkówprawnorzeczowych-zakresswobodyumów,SPP2007/2,iopracowa-
nieE.Drozdapowołanewkolejnymprzypisie.
51E.Drozd,Numerusclaususprawrzeczowych[w:]Problemykodyfikacjiprawacywilnego(Studia
irozprawy).KsięgapamiątkowakuczciprofesoraZbigniewaRadwańskiego,Poznań1990,s.257;K.Zarad-
kiewicz[w:]Kodekscywilny-Komentarz,uw.I,1-3oraz8-10doart.244.
52Inaczejm.in.E.Drozd(Numerusclausus...,s.263in.),wedługktóregoprawemrzeczowymjest
prawotaknazwaneprzezustawodawcę.
