Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałV.Funkcjeispecyfkaprawakarnego
71
wprzypadkunieusprawiedliwionegobłęducodoprawa;sątakżetypyuprzywilejowane,
októrychwyodrębnieniudecydujemniejszystopieńwiny(np.art.148§4k.k.).
Motywacjasprawcywpływanawymiarkary(art.53§2k.k.),atakżenaocenęstopnia
społecznejszkodliwości(art.115§2k.k.).Przepisytewskazująnajejznaczenieneu-
tralne(awięczarównopozytywne,jakinegatywne),toteżprzywoływaniejejwart.53
§2apkt5i6k.k.,przyrównoczesnymzaliczeniujejdookolicznościobciążających,jest
zbędne,tymbardziejżemotywacjazasługującanaszczególnepotępieniestanowiprze-
słankęfakultatywnegopozbawieniaprawpublicznychokreślonąwart.40§2pkt1k.k.
Współcześniefunkcjezarównosprawiedliwościowa,jakiochronnamuszą
byćnormowaneirealizowanewsposóbzgodnyztreściąprawiwolności
człowieka.Oznaczatokoniecznośćpodporządkowaniazasadzieproporcjonalności
(zob.częśćpierwsza,rozdziałVI,pkt3nZasadanullumcrimensinepericulosociali(nie
maprzestępstwabezspołecznegoniebezpieczeństwa)izasadaproporcjonalności”),
zgodniezktórąreakcjaprawnokarnamusicechowaćsięprzydatnością,koniecznością1
iniemożepowodowaćszkódwiększychniżczynsprawcy.Reakcjaprawnokarnamusi
odpowiadaćwymogomwynikającymzposzanowaniazakazutortur,poniżającegolub
nieludzkiegotraktowaniaorazzasadyhumanitaryzmu-ichwyrazznajdujemywKon-
stytucjiRP
,aktachprawamiędzynarodowego,KodeksiekarnymiKodeksiekarnym
wykonawczym(zob.częśćpierwsza,rozdziałVI,pkt6nZasadahumanitaryzmu”).
Nowelizacjaz7.07.2022r.,niestety,wwieluswychpostanowieniachnieodpowiadatym
wymogom.Wadątąskażonesąliczneprzepisy,np.dozwalającenaodpowiedzialność
karnąmałoletniegoczternastolatkaczyprzewidującekarędożywotniegopozbawienia
wolnościbezmożliwościprzedterminowegozwolnienia,podniesieniegórnejgranicy
karypozbawieniawolnoścido30lat.
Oświeceniuzawdzięczamy,wynikającązzasadyokreśloności(zob.częśćpierwsza,
rozdziałVI,pkt2nZasadanullumcrimen,nullapoenasinelege(niemaprzestęp-
stwaanikarybezustawy”),funkcjęgwarancyjnązapewniającąobywatelowiochronę
przeddowolnościąocenorganówwymiarusprawiedliwości:obywatel,wchwili
czynu,musimiećjasność,czypostępującwokreślonysposób,naruszaprawo,czy
teżnie.Pewneaspektytejproblematykisąomówionewramachrozważańozasadach
prawakarnego,innebędąprzedstawioneprzyokazjipodjęciaproblemubłęducodo
prawa;obecniezasadnejestzwrócenieuwaginapewnekwestie,którewiążąsięzdwoma
tymiobszarami.
Zfunkcjągwarancyjnąwiążesięjaknajściślejfunkcjakomunikacyjna:przepisy
powinnybyćtakkonstruowane,abykażdypotencjalnyadresat(niezależnieod
poziomuwykształceniaimożliwościintelektualnych)mógłzrozumiećistotęnormy.
1Wniektórychpodręcznikachwtymkontekścieakcentujesięsubsydiarnośćprawakarnego(prawo
karnestanowiultimaratio).
