Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
64
Prawoiczas.KsięgaJubileuszowazokazji80-leciaurodzinProfesoraAdamaLityńskiego
karęśmierciniezasłużył,niemożnajednakjegoczynundlaukaraniajegoiwstrętu
innym[...]puścićbezkarynagany[...],przychylającsięzarównodouniwersałuRady
Nieustającejz11stycznia1782r.,jakidonrezolucyitejżeRadydnia1-gomiesiąca
lipcarokunastępnego1783naobjaśnieniepowyższegouniwersałuwydanej”
,odesłał
oskarżonegondofortecyKamieńcaPodolskiegonalatczterydlawykonywaniatamże
przyzwoitychizwyczajnychrobót24.
Wtymsamym,1788r.,sądzonowGnieźniezłodziejaMarcinaKlimańskiego.
Instygatorpodkreślał,iżoskarżonybyłrecydywistąinpowielokrotnychukaraniach
żadnejnieczyniącpoprawy[...]wspomnionywystępek,tojestkradzieży”ponawiał-
dlategoteżżądałdlańkaryśmierci.Obrońcatwierdził,iżkradzieżepopełnionebyły
nbardziejzpotrzebyniżeliprzywykłegonałogu”iprosiłnouwolnieniejego”odtej
kary.Sądzaznaczył,żeoskarżonynsprzykrzyłsobieutciwegoczłowiekastarunek”
izamieniłncnotliwe[...]życie”nażycieprzestępcy.Podkreśliłteżnieskutecznośćsto-
sowanychwobecniegokariwielokrotnąrecydywę.Zaznaczyłteż,żewedleprawa(w
tymCaroliny)podsądnyzasłużyłnaszubienicę,nmającprzecieżwzglądnaśrednią
wiekujegoporę”(oskarżonymiałokoło33lat),nwktórejzaprzestępstwoswojerobo-
ciznęwfortecykrajowejodbywaćzdoła”
,atakżestosującsiędoznanegonamuniwer-
sałuirezolucjiRadyNieustającej,skazałgona9latwięzieniawnfortecyczęstochow-
skiej,przyczymczaskaryliczyćsięmiałnoddniaośmnastegomiesiącamarcaroku
bieżącego”
,czyliodmomentuoddaniaobwinionegodoaresztu25.
W1788r.przedgnieźnieńskimsądemradzieckim,landwójtowskimiławniczym
odpowiadałteżchłopJakubCzajkaaliasCzajkowskioskarżanynowystępekkradzieży
jakoliodgrażaniaogniem”
.Instygatordomagałsiędlaniegokaryśmierci,obrońca
natomiastdowodził,żenkradzieżprzezniegopopełnionaniemożesięistotnąkra-
dzieżąnazwaćidlategoniemożezostaćukaranynawetkarąarbitralną”
.Miałjednak
namyślitylkojedenzczynówoskarżonego,amianowiciezabraniezoborypańskiej
swoichwłasnychwołów,wcześniejjednaknapoleceniepanazajętych.Patronzwra-
całteżuwagęnabrakdowodów,którepotwierdzałybyzarzutgrożeniapodpaleniem.
Jakubaobciążałyjednakbardzolicznekradzieże;sądniemiałcodotegowątpliwości.
Wwyrokuprzytoczonoliczneprzepisyiwypowiedziuczonychprawników,podkre-
ślono,żenpodługdawnychprawostrościsamatylkokradzieżzbożanocnymsposo-
bempopełniona,wszelakożprzechodzącawartościczerwonychzłotychpiąciu,śmier-
ciąkaranabywała”
,dodanojednak,zenprawodawcyzwolnienieostrościtegoprawa
roztropnemusędziówpolecilizdaniu”wsytuacji,ngdyrzeczkradzionawracasiędo
panaswego”
.Dlategoteżsądgnieźnieński,nmającwzglądnaśredniąwiekuJakuba
24
GnieznoIl55,s.654-669(wyrok-s.663-669).
25
GnieznoIl55,s.671-679(wyrok-s.677-679).
