Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
60
RozdziałIII.Prawoautorskie
giąlingwistyczną(planwyrażenia)-obejmujetuwistocieteelementydzieła,które
wykraczająpozakategorietreściwymienionewdalszejczęścicytowanegoprzepisu.
Sformułowaniensposóbwyrażenia”tonieścisłyodpowiednikamerykańskiegoex-
pression,wziętegobyćmożezestetykiB.Crocego,uktóregooznaczaonozupełnie
cośinnegoniżto,cosięprzeztosłowozwyklerozumie.Wyraztennigdzieniezde-
finiowanyprzezCrocegooznaczauniegoraczejnrealizacjępomysłu”72-wtymteż
znaczeniunależygorozumiećnagruncieprawaautorskiego.
Nieobjęteochroną-jakwyraźniestanowiart.1ust.21pr.aut.-odkrycia,idee,po-
mysły73,procedury,metodyizasadydziałania74orazkoncepcjematematyczne.Ocenata
dotyczytakżejednostkowychinformacji,zasadgier,tabellogarytmicznych;należąone
zatemdodomenypublicznej.UjęcietozbliżonejestdowypracowanejwUSAdoktryny:
idea-expressiondichotomy75.Zgodniezniąpowstaniekażdegodziełamaswójpoczą-
tekwniechronionejidei(koncepcji),którasięnastępniestopniowokonkretyzuje,zy-
skujeswójindywidualnywyraz,zostajenprzyobleczona”przezautorawpewnąformę.
Itowłaśnietaformamożebyćprzedmiotemochrony,niezaśsamaidea.Wskazuje
się,żenieuzewnętrznionymabstrakcyjnymideomipomysłombrakniezbędnegodo
przyznaniaochronynuformowania”,pozwalającegonaichpercepcję.Ponadaniuim
formybraknatomiastczęstoniezbędnejindywidualności.Wieleidei,woparciuoktóre
powstałynawetdziełamistrzowskie,należałojużwcześniejdodobrapowszechnego76.
Podnoszonyjesttakżeargument,żerozciągnięcieochronynapomysły,idee,metody,
prowadzącedoichmonopolizacji,niosłobyzsobądrastyczneinieuzasadnioneogra-
niczeniaswobodydziałaniaorazwolnościtwórczejpostronieinnychosób.Sameidee,
abstrakcyjnepomysły,musząwinteresiespołecznympozostaćwolne77.Powinnybyć
traktowanejakoczęśćdobrapowszechnego;coniepozwalauczynićichprzedmio-
temprawwyłącznych78;podobniejakmetodpracytwórczejoraznaukowychteorii
idoktryn.Dobrymprzykłademniechronionychautorskopomysłówjestponiższewy-
liczenie,opartenaorzecznictwiesądówniemieckich:nadaniebiżuteryjnejzawieszce
kształtuserca(lubwykorzystaniewtymceluinnegopodobnegomotywu),wydanie
leksykonuznakówtowarowych,sporządzeniekalendarzawielkanocnegowzoremka-
lendarzabożonarodzeniowego,prowadzeniewtelewizyjnymprogramieosobyprzez
labirynt-niewidocznydlaniego,awidocznydlainnychuczestnikówgryorazpublicz-
72Por.H.Elzenberg,Złyestetykijegosława(w:)Zflozofikultury,Kraków1991,s.133.
73Wtymtakżepomysłykampaniireklamowych.Por.wtejkwestiiJ.Barta,R.Markiewicz,Niektóre
aspektyprawaautorskiegowreklamie(w:)Studiazprawagospodarczegoihandlowego.Księgapamiątkowa
kuczciprof.StanisławaWłodyki,Kraków1996,s.1in.
74TrafniepodkreślonowwyrokuNSA-OśrodekZamiejscowywLubliniezdnia8marca2000r.,
ISA/Lu1692/98,LEXnr40746,żenochronaprzewidzianaprawemautorskimnierozciągasięnasam
procestwórczy,metodętwórczączytechnikęzastosowanąprzytworzeniudzieła”
.
75Stosowniedoamerykańskiegoprawaautorskiego(17U.S.C.§102(b))ochronaautorskoprawnanie
obejmujeidei,procedury,procesu,systemu,zasadpostępowania,pomysłu,zasadyiodkrycianjakotakich,
awięcniezależnieodpostaciichopisania,wyjaśnienia,ilustracjilubusytuowaniawdziele”
.
76U.Loewenheim,HandbuchdesUrheberrechts,München2003,s.60.
77Ibidemicyt.tamorzecznictwo.
78Por.m.in.H.Schack,Urheber-undUrhebervertragsrecht…,s.9in.